Atsushi Yamatoya regisseerde eerder samen met Koji Wakamatsu de roze film Season of Betrayal, maar zijn eerste speelfilm als soloregisseur, oorspronkelijk uitgebracht onder de titel Kyōfu Ningyō (of Horror Doll), werd al snel omgedoopt tot Kôya no Dacchi waifu, vertaald als Opblaasbare sekspop van de woestenij, Nederlandse vrouw in de woestijn of een aantal andere, minder belangrijke varianten.
Dit is een raadselachtige en paradoxale titel, die misschien iets weergeeft van het hybride, zelfs tegenstrijdige karakter van de film. Want terwijl de verwijzing naar een sekspop in de eerste helft van de titel precies het soort objectiverende prikkeling lijkt aan te prijzen dat het publiek van een roze film redelijkerwijs zou kunnen verwachten, belooft de tweede helft iets meer dor, existentieel en vervreemdends.
In feite, hoewel doorspekt met scènes van (meestal ruwe) seks, en met vrouwelijk en mannelijk naakt dat – in overeenstemming met de Japanse conventie – elke weergave van voortplantingsorganen uitsluit, opent Inflatable Sex Doll of the Wasteland in een woestenij, eerst wijds gefilmd vanuit een hoge hoek, waar een taxi Sho (Yuichi Minato) afzet, zodat hij de makelaar Naka (Seigi Nogami) kan ontmoeten en zijn bekwaamheid met wapens kan demonstreren.
Zes maanden eerder hadden enkele verkrachtingsgeile schurken Naka’s vriendin Sae (Noriko Tatsumi, de eerste “koningin” van de roze film) ontvoerd, en ze blijven hem beschimpen met filmrolletjes en telefoontjes van hun misbruik. Dus huurt Naka de scherpschutter Sho in om de ontvoerders te doden en Sae terug te krijgen.
Tussen wordt Sho achtervolgd door de herinnering aan zijn eigen vriendin Rie (Mari Nagise), die vijf jaar geleden werd verkracht en vermoord door zijn vroegere “maatje” Ko (Shohei Yamamoto). Hij is van plan de bende ontvoerders uit te schakelen en tegelijkertijd wraak te nemen op zijn met messen zwaaiende aartsvijand Ko. Maar is Sho’s wraakactie in een stad vol showroompoppen, sekspoppen en honingvallen, waar bedrog en verraad alomtegenwoordig zijn, echt of slechts een ongebreidelde mannelijke fantasie?
“Ik kan niets zien,” klaagt Sho over de film die Naka hem laat zien van de verkrachting van Sao door haar ontvoerders. Die film, waarin seks op de meest softcore manier in beeld wordt gebracht, is een mise en abyme van de roze film waar wij naar kijken. En Sho’s klacht dat het moeilijk is iets van de ‘actie’ te zien, weerspiegelt duidelijk het soort censuur dat in Japan standaard op dergelijke films werd toegepast.
Onze eigen kijk op deze film wordt bemoeilijkt door de interne kijkers. Want niet alleen toont Naka Sho de film als bewijs van een misdaad in plaats van als een vrijgezellenfilm, maar Naka is ook zichtbaar aanwezig in de film, vastgebonden op een stoel en gedwongen door de bende om toe te kijken wat ze met zijn vriendin doen. “Ze bleven maar met haar spelen waar ik bij was en namen alles op,” zegt hij radeloos, bij wijze van uitleg aan Sho: “Ik heb de film honderden keren afgespeeld, dus misschien zitten er allemaal krasjes op.”
Deze bekentenis gaat gepaard met een ongemakkelijke dubbelzinnigheid over de vraag of Naka’s voyeuristische obsessie met de film louter prurience is (net als die van de kijker), of een meer oprechte bezorgdheid om Sae. Onze eigen kijkervaring wordt nog verder gemoduleerd en ontmoedigd door de aanwezigheid, achter Naka en Sho, van Sae’s eigen vader, die tegelijkertijd getraumatiseerd is, een ouder met medicijnen en een vieze oude man, die griezelig grinnikt naarmate de film vordert en bizarre troost zoekt voor de afwezigheid van zijn dochter in, nota bene, een zingende sekspop.
Dit alles dient om de meer pornografische elementen van Yamatoya’s speelfilm in een context te plaatsen die hun ‘seksualiteit’ zo problematisch mogelijk maakt voor de kijker. Omgekeerd wordt het wraakcomplot en het gewelddadige wapengeweld van de film voortdurend geseksualiseerd, waarbij Sho’s .38 kaliber revolvers en ‘dumdum’ kogels uitdrukkelijk worden beladen met fallisch/erotische associaties tijdens zijn lange scène in een hotelkamer met de prostituee Mina (Miki Watari).
Hier wordt aangetoond dat de drang om te neuken en om te doden twee kanten van dezelfde medaille zijn. Seks en geweld verkopen altijd in de bioscoop, natuurlijk, maar hun koppeling wordt zelden gepresenteerd met zo’n ongemakkelijke introspectie als een merk van uitdrukkelijk misleide mannelijke wensvervulling.
“Heb je geslapen?”, had Naka eerder aan Sho gevraagd. “Wakker worden, doe je ogen open,” zal Sho tegen de bewusteloze Rie zeggen, die zo slap en levenloos als een pop ligt. “Ik heb deze dag vijf jaar lang gedroomd,” deelt Sho Ku mee in hun laatste krachtmeting. Inflatable Sex Doll of the Wasteland heeft inderdaad iets oneirisch, aangezien het wraakscenario van de tweede helft zich afspeelt met de irrationaliteit van een droom.
Op het einde worden deze echoënde gebeurtenissen, vervagende identiteiten en lusvormige trajecten ontmaskerd als dolende mannelijke driften die gevangen zitten in een eindeloze circulariteit, en kunnen we eindelijk door de bomen het bos zien. Het mag geen verrassing heten dat Yamatoya, die hier naar zijn eigen script regisseert, eerder had geholpen bij het schrijven van Seijun Suzuki’s vergelijkbare surrealistische en abstracte kijk op huurmoordenaars, Branded to Kill, een film die Yamatoya later zelf extravagant in roze zou herschrijven als Trapped in Lust.
De discordante score van jazzpianist Yosuke Yamashita en de wilde sprongen van editor Shogo Sakurai tussen verschillende tijden en realiteiten dragen allemaal bij aan de desoriënterende impact van een filmische wereld waarin alles anders en nachtmerrieachtig is, en waarin de gewelddadige rooftocht van een held niet zozeer een directe jacht op gerechtigheid is als wel een kortstondige poging om te ontsnappen aan zijn eigen falen en onmacht.
“Tijd om wakker te worden.” zegt Sho tegen het einde van Inflatable Sex Doll of the Wasteland, zich niet realiserend, tot het te laat is, dat hij zelf slechts dagdromend zijn weg zoekt door een egotrip versierd met de showroompoppen van zijn fragmenterende verbeelding. Als zodanig is dit een film die voortdurend zijn eigen inrichting deconstrueert, en de buitenste grenzen van de Japanse roze cinema onthult.
Inflatable Sex Doll of the Wasteland, geremasterd in 4K van de laatst overgebleven 35mm positieve print, wordt uitgebracht naast Masao Adachi en Haruhiko Arai’s Gushing Prayer als onderdeel van Third Window Film’s Pink Films Vol 1 & 2 op Dual-Format DVD en Blu-ray, 16 maart.
gepubliceerd 16 mrt 2020