Paloloworm, een van de verschillende gesegmenteerde zeewormen van de families Eunicidae en Nereidae (klasse Polychaeta, phylum Annelida). De paloloworm vertoont een uniek voortplantingsgedrag: tijdens de voortplantingsperiode, altijd in dezelfde tijd van het jaar en bij een bepaalde maanstand, breken de wormen in tweeën; het staartgedeelte (de “epitoke”), dat voortplantingscellen bevat, zwemt naar het oppervlak, waar het eitjes en sperma afgeeft. Tienduizenden epitokes zwermen rond en laten tegelijkertijd geslachtscellen vrij, wat roofvissen en mensen aantrekt. Het voorste deel van de worm (de “atoke”) blijft onder in het substraat.
Jacques Six
De volwassen dieren van de familie Eunicidae zijn ongeveer 40 cm lang en zijn verdeeld in ringvormige segmenten, elk met peddelachtige aanhangsels die kieuwen dragen. Uit de kop groeien verschillende zintuiglijke tentakels. Een keelholte die naar voren kan worden gestoken, is gewapend met tanden. De mannetjes van deze familie zijn roodbruin; de vrouwtjes zijn blauwgroen.
De paloloworm van de Stille Zuidzee (Palolo siciliensis ) bewoont spleten en holten in koraalriffen. Als het broedseizoen nadert, ondergaat het achtereinde van het lichaam een radicale verandering. De spieren en de meeste organen degenereren, en de voortplantingsorganen nemen snel in omvang toe. De ledematen van het achterste segment worden meer peddelachtig. Nadat het dier zich gedeeltelijk uit zijn buisvormig hol heeft teruggetrokken, breekt het achterste deel los en zwemt naar de oppervlakte als een afzonderlijk dier, compleet met ogen. Het voorste deel, nog steeds aan de buis vast, regenereert een nieuw achterste deel.
Het vrijzwemmende deel verschijnt altijd in de vroege ochtend gedurende twee dagen tijdens het laatste kwart van de maan in oktober. Achtentwintig dagen later verschijnt het in nog grotere aantallen in het laatste kwartier van de novembermaan. Aan het zeeoppervlak worden het sperma en de eitjes geloosd, en vindt de bevruchting plaats. Palolostaarten, die door de Polynesiërs als een delicatesse worden beschouwd, worden tijdens het zwermen in grote aantallen verzameld.
Wijdverspreid in het steenkoraal van West-Indië is de Atlantische palolo (E. furcata, of E. schemocephala), die zwermt tijdens het laatste kwart van de juni-juli maan. De Japanse palolo (Tylorrhynchus heterochaetus), die ook als een voedseldelicatesse wordt beschouwd, leeft in de kustwateren van Japan.