We hebben allemaal wel eens het moment dat een vriend ons een kunstwerk laat zien dat hij mooi vindt en wij alleen maar knikken en glimlachen. “Oh, het is geweldig,” zeggen we, terwijl we een manier proberen te bedenken om van onderwerp te veranderen. Of, nog erger, we kennen allemaal dat gevoel van ongeloof wanneer we naar bepaalde kunstwerken kijken die in musea worden tentoongesteld. “Ik zou dat kunnen doen. Hoe is dat kunstwerk in een museum terechtgekomen?!” Het lijdt geen twijfel dat kunst veel tegenstrijdige meningen oproept. Maar is het eigenlijk wel subjectief? Is er een objectief criterium waaraan kunst zich houdt?
Alle kunst is subjectief, omdat het afhankelijk is van de mening van de toeschouwers. Dat gezegd hebbende, of kunst goed of slecht is, heeft niet alleen te maken met subjectieve meningen. De publieke opinie kan worden beïnvloed door de bekendheid van de kunstenaar, de hoeveelheid publiciteit die een kunstwerk heeft, en de invloed van de maatschappelijke normen in die tijd.
Of kunst al dan niet subjectief is, kan natuurlijk niet met een simpel ja of nee worden beantwoord. Er zijn een heleboel factoren die meespelen in onze opvatting of kunst goed is of niet. Laten we er eens een paar onder de loep nemen.
Kunstwedstrijden MOETEN toch objectief zijn?
Kunstwedstrijden maken het gesprek over de vraag of kunst objectief of subjectief is, erg ingewikkeld. Een wedstrijd lijkt gewoon niet eerlijk als hij uitsluitend is gebaseerd op de mening van een jury en geen objectieve criteria heeft waaraan mensen zich kunnen houden.
Ja, kunstwedstrijden hebben gewoonlijk een lijst van criteria waaraan de kunstenaars zich moeten houden. Deze criteria zijn gewoonlijk afhankelijk van het soort kunst dat wordt gemaakt. Bijvoorbeeld, een fotowedstrijd kan de zorg over kleurverzadiging en scherpe beelden, terwijl een tekenwedstrijd kan de zorg over realistische arcering en vormvorming.
Maar, hier komt het probleem. Hoe moet je weten wat een goede kleurverzadiging is? Hoe moet je weten hoe realistische schaduwen eruit zien? In een kunstwedstrijd waar alle kunstenaars veel expertise in hun werk tonen, lijken alle deelnemers misschien even bedreven in alle categorieën.
Dus, subjectiviteit breekt meestal de gelijkspel… zelfs als niemand het toegeeft.
Een zeer bekwame kunstjurylid zal in staat zijn om kleine variaties te zien in elk kunstwerk dat het objectief beter of slechter zal maken volgens de criteria. Dat gezegd hebbende, er is geen twijfel dat dit echt moeilijk is om te doen. Het is ECHT moeilijk om iets volledig objectief te bekijken zonder dat er subjectiviteit in sluipt. Benieuwd hoe het is om kunst te beoordelen? Bekijk de video.
Meer dan eens speelt subjectiviteit een rol bij het beoordelen van kunst, zelfs als we zo hard mogelijk proberen objectief te blijven.
Kunstwedstrijden zijn de plaatsen waar het meest objectief naar kunst wordt gekeken. Anders is kunst vaak subjectief, en dat is een groot goed.
Waarom subjectiviteit bij kunst zo geweldig is
Ik weet niet hoe het met jou zit, maar ik zou het jammer vinden als alle kunstenaars zouden besluiten dat ze hun werken zouden maken op basis van een aantal universele, objectieve criteria van wat kunst groot maakt. We zouden een hoop op elkaar lijkende ontwerpen krijgen die een hoop individualiteit en creativiteit missen.
Het feit dat we allemaal op verschillende manieren van kunst genieten, geeft kunstenaars de vrijheid om te maken wat zij geroepen voelen te maken.
Hoe erg zou het zijn als we zouden besluiten dat er maar 1 soort striptekening is die voldoet aan de criteria voor objectief goede cartoons. We zouden niet zoveel geweldige strips, Disney-films of kinderboeken hebben. Het feit dat we allemaal subjectief kunnen beslissen welke soorten tekenfilms we leuk vinden, laat zoveel meer tekenfilmstijlen toe naast elkaar te bestaan.
Iedere tekenaar heeft zijn eigen stam van fans die van zijn werk houden en het waarderen. Dit is niet gebaseerd op een soort objectieve criteria over wat goede kunst zou moeten zijn. In plaats daarvan is het puur gebaseerd op passie en interesse.
We hebben kunst nodig om subjectief te zijn, zodat er zoveel verschillende kunststijlen kunnen bestaan en gedijen.
Ergens van genieten is iets anders dan het goed vinden
Dit is een belangrijk punt. Dat ik van een kunstwerk geniet, wil nog niet zeggen dat ik het ook goed vind. Ik heb veel tv-programma’s waarvan ik echt geniet, maar waarvan ik niet zou zeggen dat het kwaliteitskunst is. Dat is echter nog steeds subjectief.
Naast wedstrijden, waar zijn de objectieve criteria die mij vertellen of kunst goed of slecht is? Ik weet niet hoe het met u zit, maar ik ben nog nooit een galerie binnengegaan om een rubriek te vinden met alle objectieve criteria waaraan het kunstwerk voldeed of niet voldeed. Sommigen zullen zeggen dat het feit dat het in een galerie is om te beginnen het bewijs is dat het goed is. Ok ok, maar we hebben allemaal wel eens twijfelachtige dingen gezien in kunstgalerijen.
Zelfs als ik van een kunstwerk geniet, is het nog steeds een subjectieve mening die ik moet vormen om te bepalen of het goed is of niet. Als ik ga zitten om mijn guilty pleasure tv-programma’s te bekijken, weet ik dat ik het geen hoogwaardige tv vind. Dat gezegd hebbende, kunnen andere kijkers van die subjectieve mening verschillen en mijn guilty pleasure TV-shows hoge kunstwerken vinden.
Guilty pleasures daargelaten, genieten we meestal van dingen waarvan we denken dat het goede kunstwerken zijn.
Hoe vormen wij onze subjectieve mening over kunst?
Ok, dus als we geen objectieve criteria hebben om onze mening over kunst te vormen, hoe komen we er dan achter wat we wel en niet mooi vinden? Waar komen subjectieve meningen vandaan?
We worden allemaal geboren met aangeboren interesses. Daarom ging ik altijd voor hardlopen, hoeveel tennislessen mijn moeder me ook stuurde. Om de een of andere reden, vinden we leuk wat we leuk vinden! Ik was vreselijk in tennis, dus dat speelde zeker ook een rol. Maar dat betekent niet dat we uit de baarmoeder komen met een volledig gevormde objectieve mening.
Er zijn eigenlijk heel wat dingen die onze subjectieve mening kunnen beïnvloeden. Dit is geen uitputtende lijst, maar het zijn wel onze grote spelers.
Levenservaringen spelen een grote rol in subjectiviteit
Hoezeer we ook denken dat we onafhankelijke denkers zijn die bestand zijn tegen overreding, we leven niet in een vacuüm. We worden voortdurend blootgesteld aan verschillende meningen, perspectieven, kritiek, lof, en meer. We worden constant gevraagd om onze standpunten te verdedigen en op te komen voor zaken waarin we geloven. We ontdekken voortdurend nieuwe kunstenaars en bepalen wat we waarderen in de kunstwereld.
Alles wat we ervaren, ontdekken en waar we mee omgaan, bepaalt onze overtuigingen en meningen.
Subjectiviteit wordt altijd door iets beïnvloed. Het kan niet bestaan in een vacuüm.
We zien dit elke dag.
Misschien houden we van aquarellen omdat een familievriend ze in huis heeft en het goede herinneringen oproept. Misschien houden we van huisdierportretten omdat een beroemdheid op Instagram er net een van haar kat heeft laten maken. Misschien houden we van cartoons omdat we een beste vriend hebben die cartoonist is.
Alles wat we leuk vinden, niet leuk vinden, liefhebben, haten en onverschillig voelen, is gevormd door onze levenservaringen. Het is bijna onmogelijk om alles wat van invloed kan zijn geweest op de redenen waarom we een kunstwerk mooi vinden, uit te wissen en er gewoon objectief naar te kijken.
Dit roept een vraag op – moeten we ons zorgen maken dat subjectieve meningen worden beïnvloed door de wereld waarin we leven? Zou dit niet betekenen dat we onze mening vormen met een tunnelvisie op onze eigen ervaringen?
Ja.
Denk eens aan het advies aan studenten om een tussenjaar te nemen of in het buitenland te studeren. Wij moedigen jonge volwassenen aan om de wereld te ervaren, kennis op te doen en nieuwe dingen te proberen. In wezen willen we dat ze informatie verzamelen die ze kunnen gebruiken om in de toekomst een betere subjectieve mening te vormen. Hopelijk komen ze wijzer en beter geïnformeerd terug van hun tijd in het buitenland dan ze daarvoor waren.
We hechten veel waarde aan nieuwe dingen proberen, de wereld zien en nieuwe mensen ontmoeten. Als we niet genoeg levenservaring hebben, hebben we misschien niet genoeg informatie om een geldige en weloverwogen mening te vormen.
We lijken dan naïef.
Persoonlijk geloof ik dat we allemaal onbevooroordeeld moeten blijven, begrijpend dat er veel is dat we nog moeten ervaren. Ieder van ons zal kortzichtig zijn in zijn mening. Daar kunnen we gewoon niet omheen. Het doel is nederig genoeg te zijn om toe te geven dat we het mis hebben en ons in te zetten om voortdurend bij te leren.
Maar, laten we teruggaan naar de kunst.
Wanneer we het hebben over het vormen van subjectieve meningen over kunst, hebben we het niet over de grote vragen van het leven. Of zelfs de grote beslissingen die studenten vaak moeten nemen bij het kiezen van een carrière of het verhuizen naar een nieuwe plek. Naïef zijn en gebrek aan ervaring is in dat geval een GROOT probleem. Maar hetzelfde geldt voor een grote levensbeslissing of voor de evaluatie van een nieuwe artiest.
We weten niet wat we niet weten.
Als de enige kunst waaraan ik ooit ben blootgesteld de aquarellen aan de muren van mijn ouderlijk huis zijn, realiseer ik me misschien niet dat ik pastels ook erg mooi vind. Ik heb ze gewoon nog nooit gezien.
Als je je vermogen om subjectieve meningen over kunst te vormen wilt verbeteren, blijf het dan ontdekken.
Geef jezelf een excuus om naar een kunstgalerie te gaan, door Instagram te scrollen en kaartjes te kopen voor een kunstfestival. Stel jezelf bloot aan zo veel mogelijk kunst als je kunt. Dit zal je helpen een basis van kennis op te bouwen van wat je wel en niet leuk vindt wat kunst betreft. Dit is niet alleen een leuk project en een excuus om naar kunst te kijken, het zal je ook helpen bij het opbouwen van je subjectieve meningen.
Dus, de eerste stap om te begrijpen hoe onze subjectieve meningen worden gevormd is om eens goed om je heen te kijken. Wat je in het verleden hebt meegemaakt en waar je jezelf nu aan blootstelt, speelt een GROTE rol in de manier waarop je kunst opzoekt en er een mening over vormt.
Populariteit kan kunst goed doen lijken
Treurig genoeg zullen er altijd geweldige kunstenaars zijn die nooit worden opgemerkt en middelmatige kunstenaars die een leven van roem en glorie leiden. Je kunt zelf subjectief bepalen wie die middelmatige kunstenaars zijn.
Of je het leuk vindt of niet, de artiesten die de meeste zichtbaarheid krijgen, zijn vaak degenen die de meeste impact maken. Zij kunnen voor meer oogballen komen.
En, als iets populair wordt, wordt het vaak ook aardiger. Een deel hiervan heeft te maken met de blootstellingsfactor. Het “we weten niet wat we niet weten” ding. Als iets populair wordt, zien veel mensen het. In voor- en tegenspoed, gezien de technologie van tegenwoordig, kan dit echt in het voordeel werken van kunstenaars die begrijpen hoe ze sociale media moeten gebruiken.
In plaats van een mooi kunstwerk te vinden in een obscure galerie waar je een exclusief kaartje voor hebt gekregen, zie je plotseling een kunstwerk overal waar je kijkt – Instagram, Facebook, YouTube, TikTok, noem maar op.
Natuurlijk is kunst sympathieker als mensen weten dat het bestaat. Je kunt niet van iets houden waarvan je niet weet dat het bestaat. Als iets eenmaal bekend is en populair en mainstream wordt, zullen mensen er vanzelf naar toe trekken. Wie weet vond ik het mooie kunstwerk in de obscure galerie mooier, maar als ik het nooit eerder heb gezien, geef ik de voorkeur aan het kunstwerk dat voortdurend te zien is op alle platforms waar ik naar kijk.
Dit brengt ons bij de volgende factor die we moeten overwegen bij het maken van subjectieve meningen over kunst: groepsdruk.
Heb je ooit gehoord van een concept genaamd “groepsdenken”? (bron
). Groepsdenken is het idee dat, wanneer een groep mensen samenkomt, zij eerder geneigd zijn creativiteit en individualiteit te smoren ten gunste van het nemen van een harmonieuze beslissing dan alternatieve beslissingen naar voren te brengen die conflicten of onenigheid zouden kunnen veroorzaken.
Zelfs als we het niet willen toegeven, gaan we graag met de massa mee!
Als iedereen om ons heen zegt dat ze een kunstwerk mooi vinden, zijn we het er liever mee eens en gaan verder dan dat we een discussie beginnen over waarom het waardeloos is. Tenzij we ons erg betrokken voelen bij het kunstwerk, is het onwaarschijnlijk dat we ons erover opwinden.
Soms is onze tolerantie voor groepsdruk gewoon een gevolg van een gebrek aan vertrouwen in onze eigen mening. “Als iedereen denkt dat het goede kunst is, dan zal het dat wel zijn. Hoe moet ik dat weten?”
Wanneer kunst populair wordt en deel gaat uitmaken van de mainstream cultuur, kan dat onze subjectieve mening beïnvloeden. Misschien worden we blootgesteld aan nieuwe kunst die we nooit eerder hebben gezien. Of, aan de andere kant, misschien realiseren we ons niet dat er ergens in een obscure galerie kunst is waarvan we echt zouden houden als we er toegang toe hadden.
Daaraan toevoegend, als kunst eenmaal populair wordt, kunnen we in de val lopen om te denken dat we in de eerste plaats niet wisten wat goede kunst was, wat ertoe kan leiden dat we kunst mooi gaan vinden, gewoon omdat we niet genoeg zelfvertrouwen hebben om iets anders te zeggen.
Het is ook belangrijk te onthouden dat kunst een gemeenschapservaring is. Als we de eenzame wolf die niet van Baby Shark, bijvoorbeeld, we missen als elke comedy show en YouTube-video maakt er een grap over. Er is iets verenigends aan het delen van gunstige meningen over kunst. Ik bedoel, herinner je je de groupies van de show Bye, Bye Birdie? Ja, die meiden hadden een band over hun puppy liefde voor Conrad Birdie.
Het kan echt bevredigend zijn om met anderen in contact te komen via kunst. Soms geloven we liever dat we een kunstwerk mooier vinden dan het is, zodat we een diepere band krijgen met een groep fans of met de samenleving als geheel.
Onze favoriete kunstenaars kunnen onze subjectieve meningen op lange termijn beïnvloeden
Ik weet niet hoe het met jou zit, maar ik heb favoriete kunstenaars (auteurs, acteurs, muzikanten, traditionele kunstenaars) waar ik helemaal weg van ben. Als ze iets maken, sta ik als eerste in de rij om het te zien. Af en toe maakt een van mijn favoriete artiesten een flop (naar mijn subjectieve mening). Toch hou ik nog steeds van ze en volg ik ze. Iedereen struikelt wel eens, toch?
Aan de andere kant, wat als die blindganger het eerste was wat ik ooit van die auteur zag? Dan zou ik waarschijnlijk verder gaan en een andere auteur zoeken om te lezen.
De eerste les hier is dat eerste indrukken heel belangrijk zijn. Het is niet eerlijk, maar het is waar. De tweede les is dat we vasthouden aan artiesten die we al kennen en liefhebben.
We voelen vaak een grote loyaliteit tegenover de artiesten die we kennen en liefhebben. We willen ze steunen omdat we alle geweldige herinneringen koesteren die ze ons in de loop der jaren hebben gegeven. Persoonlijk vind ik dit geweldig, omdat ik weet dat ik kan gaan naar een go-to playlist, web gallery, of film en weet dat het zal zijn recht in mijn straatje. Ik hoef niet te zoeken naar iets wat ik denk dat ok.
Dat gezegd hebbende, kan het ook verstikkend zijn en invloed hebben op onze meningen voor de toekomst.
Laten we hier een echt voorbeeld gebruiken. Ik hou van de Indigo Girls. Het zijn mijn helden. Ik kan gerust toegeven dat mijn subjectieve meningen erg beïnvloed zijn door mijn liefde voor hen. Omdat ik zo dol ben op de Indigo Girls, draai ik voortdurend binnen hun muziekgenre. Spotify en Pandora maken voor mij op maat gemaakte afspeellijsten; als ze samenwerken met andere zangeressen, volg ik die; als ze andere zangeressen onderschrijven, zoek ik die op.
Goed, slecht, of neutraal, ik luister naar AL hun muziek (ze hebben geen slechte muziek). Ik luister ook naar veel van de andere artiesten in hun domein.
Door mijn liefde voor de Indigo Girls, is mijn muzikale smaak in hun richting gedraaid. Geen EDM of Hip Hop voor mij. Ik hou van hun muziek, maar wie weet waar mijn muzikale smaak heen zou zijn gegaan als ik nooit verliefd op hen was geworden.
Als je nadenkt over de kunst die je mooi vindt, kijk dan naar je absolute favoriete artiest als middelpunt. Welke andere kunstenaars komen als spaken uit die hub? Misschien heeft uw favoriete kunstenaar een andere kunstenaar aanbevolen die u bent gaan bewonderen. Vaak zul je zien dat je favoriete kunstenaars je op een ontdekkingspad hebben gestuurd naar andere kunstenaars in dat genre. Het is geen slechte zaak, maar gewoon een manier om op te merken hoe je subjectieve meningen in een hokje gestopt kunnen worden.
Aan het eind van de dag worden onze subjectieve meningen gevormd door blootstelling en ervaring
Als je terugkijkt op alles waar we het tot nu toe over hebben gehad, zul je merken dat het allemaal gebaseerd is op je ervaringen uit het verleden en dingen waar je aan bent blootgesteld.
Als ik geen ouders had die ook van de Indigo Girls hielden, had ik ze misschien niet op zo’n jonge leeftijd ontdekt en was ik niet op een muzikale reis gegaan die door hun genre was geïnspireerd.
Als ik niet langs die obscure kunstgalerie was gelopen, had ik misschien niet dat unieke kunstwerk ontdekt van een kunstenaar van wie ik nog nooit had gehoord.
Elke dag zijn we ofwel onze huidige meningen aan het versterken of nieuwe dingen aan het ontdekken die uiteindelijk onze toekomstige meningen zullen veranderen. We gaan ofwel door met het verkennen van de kunst die we al kennen en liefhebben, of we openen onze ogen voor nieuwe kunstenaars die onze horizon verbreden met betrekking tot de soorten kunst waarvan we genieten.
We weten niet wat we niet weten. We hebben blootstelling en ervaring nodig om te weten waar we in de eerste plaats een mening over hebben.
Denk aan het proberen een mening te hebben over voedsel dat je nog nooit hebt gegeten. Als iemand je vraagt of een papaja goed of slecht is, zou je zeggen dat je hem eerst moet proberen om erachter te komen.
Ervaring en blootstelling moeten voor meningen komen.
Dat wil niet zeggen dat velen van ons proberen een mening te hebben over dingen waar we niets van weten, maar dat is duidelijk niet ideaal. Het is ook een geweldige manier om er als een dwaas uit te zien. Daarom zeggen we vaak dat oudere volwassenen veel wijsheid hebben. Ze hebben veel van de wereld meegemaakt. Dat is het nu juist.
We hebben subjectiviteit nodig in de kunst
Er zijn momenten dat subjectiviteit een slechte naam krijgt. We raken geïrriteerd als de persoonlijke mening zo’n grote rol speelt bij de vraag of iets als “goed” wordt geclassificeerd of niet. Zeker, er zijn dingen die objectief zouden moeten zijn, zoals wetenschappelijke experimenten, wetten en de verrukkelijkheid van pindakaas. Maar subjectiviteit is ZO belangrijk op zoveel verschillende gebieden.
Subjectiviteit voegt karakter, uniciteit, creativiteit en passie toe aan het leven.
Ik vind het heerlijk dat ik kan raaskallen over de Indigo Girls en anderen ervan kan overtuigen hetzelfde te denken (er is niet veel overredingskracht voor nodig. Ze zijn geweldig). Ik hou ervan dat ik nieuwe artiesten kan ontdekken en zelf kan beslissen of ze goed zijn of niet. Niet volgens een statische lijst van objectieve criteria, maar volgens mijn eigen criteria van passies, interesses en verlangens.
Kunt u zich een wereld voorstellen waarin kunst niet onderhevig is aan persoonlijke mening en voorkeur? Waar alles wordt geleverd met een reeks criteria die ons vertellen hoe “goed” het is in vergelijking met andere dingen?
Dat klinkt niet als een wereld waarin ik wil leven.
Subjectiviteit is deels wat kunst zo leuk en plezierig maakt. Het is ook wat kunstenaars inspireert om risico’s te nemen, creatief te blijven, en te experimenteren met nieuwe dingen. Als alle kunst objectief beoordeeld zou worden, bedenk dan eens hoeveel mensen nooit kunstenaar zouden worden. Er zou geen ruimte zijn om nieuwe dingen te creëren en gewoon van het proces te genieten.
Een ander ZEER belangrijk stukje van deze puzzel is creatieve vrijheid. Als we plotseling een manier zouden vinden om kunst objectief te beoordelen, wie zou dan degene zijn die die criteria zou opstellen? Op basis van welk bewijs? Gebaseerd op welke cultuur of ideologie?
Kunst speelt zo’n belangrijke rol in het helpen van de samenleving om zich uit te drukken en zich te verbinden met de problemen waar zij mee worstelt. Kunstenaars gebruiken kunst om verschillende ideeën over de samenleving, politiek, cultuur, identiteit, en nog veel meer over te brengen. Als kijkers zoeken we naar kunst die ons helpt deze onderwerpen verder te onderzoeken.
We zoeken saamhorigheid door kunst.
Als we plotseling zouden besluiten dat kunst moet worden beoordeeld als goed of slecht, afhankelijk van een bepaalde rubriek, zouden we waarschijnlijk 99% van de creativiteit en expressie die we zo waarderen in de kiem smoren.
Dus, of ik je nu heb overtuigd dat kunst subjectief IS of niet, ik hoop dat ik je ervan heb overtuigd dat het dat zou MOETEN zijn.
Velen van ons hunkeren naar objectiviteit. We willen een duidelijk en afgebakend kader om dingen in te stoppen, zodat het leven zinvoller wordt. Als beslissingen voor ons worden genomen, hoeven we niet zo hard te werken om onze eigen mening te vormen. Dat gezegd hebbende, gaat een groot deel van het plezier van kunst over het ontwikkelen van onze eigen subjectieve meningen over waarom we van verschillende kunstenaars en soorten kunst houden. Zonder subjectiviteit zou kunst veel verliezen van wat haar in de eerste plaats zo geweldig maakt.