LULU GARCIA-NAVARRO, presentator:
Japan wordt geconfronteerd met een aantal uitdagingen, waaronder een vergrijzende, krimpende bevolking en een laag geboortecijfer, wat allemaal leidt tot een ernstig tekort aan werknemers. De regering heeft geprobeerd om dat te verhelpen door meer vrouwen aan het werk te krijgen door meer zwangerschapsverlof en dagopvangmogelijkheden te bieden en door vaders ook vaderschapsverlof te laten opnemen. Maar zoals Anthony Kuhn van NPR ontdekte, gaat dat vaak gepaard met grote persoonlijke kosten.
ANTHONY KUHN, BYLINE: Deze Japanse vader vroeg in 2015 bij zijn werkgevers vaderschapsverlof aan.
MR. H: (Door de tolk) Hun reactie was, dus je vrouw moet werken?
KUHN: De implicatie was dat als ze niet werkte, zijn vrouw voor het kind moest zorgen, omdat de zorg voor kinderen een vrouwentaak is. De man vroeg of we hem konden identificeren als Mr. H om hem en zijn familie te beschermen tegen discriminatie. Hij werkt voor het Japanse sportartikelenbedrijf Asics. Na zijn vaderschapsverlof werd de heer H overgeplaatst van de afdeling personeelszaken naar een magazijn. Hij zegt dat de enige verklaring van zijn werkgever deze was.
MR. H: (Door een tolk) We moesten op zoek naar een baan die je kon doen.
KUHN: Hij gelooft dat zijn bedrijf hem gewoon pestte om hem te laten stoppen. Hij zegt dat dit is wat bekend staat in Japan als pata-hara, of vaderschap pesterijen. Hij klaagt Asics aan voor schadevergoeding, en hij krijgt hulp.
MR. H: (door een tolk) Veel Japanse mensen verheffen gewoon hun stem niet. Ze geven het gewoon op. Maar er is een manier om te onderhandelen met de hulp van vakbonden die niet veel kost.
KUHN: Asics heeft zijn beschuldigingen ontkend, maar de heer H geeft niet op.
MR. H: (Door een tolk) Ik wil benadrukken dat wij als vaders het recht hebben om onze kinderen op te voeden.
KUHN: Dat recht is goed beschermd, althans op papier. Yoshiaki Wada, een wetgever van de regerende Liberaal-Democratische Partij, legt uit dat onder de Japanse wet, vaders een jaar vaderschapsverlof of meer kunnen krijgen als ze geen beschikbare kinderopvangmogelijkheden hebben. Maar…
YOSHIAKI WADA: Ook al hebben we een van de beste systemen in de wereld, toch is het percentage vaderschapsverlof ongeveer 6%, terwijl het percentage zwangerschapsverlof ongeveer 83% is.
KUHN: Wada introduceert wetgeving om de Japanse werkcultuur te veranderen en om Japan te helpen zijn doel te bereiken om 13% van de vaders vaderschapsverlof te laten opnemen in 2020.
WADA: Ik zou graag willen dat het bedrijf de werknemers pusht, werknemers informeert dat er een systeem in het bedrijf is om vaderschapsverlof aan te moedigen. En als de omgeving het toelaat, dan moet de werknemer vaderschapsverlof nemen.
KUHN: Maar Emiko Takeishi, een sociologe aan de Hosei Universiteit in Tokio, is het niet eens met het idee van verplicht vaderschapsverlof.
EMIKO TAKEISHI: (via de tolk) Vaderschapsverlof is een recht, en het moet worden opgenomen door degenen die het willen of nodig hebben. De regering die er een plicht van maakt, gaat te ver.
KUHN: Ze legt uit dat er naast pata-hara ook mata-hara bestaat, oftewel zwangerschaps-intimidatie. Wat ze gemeen hebben is dat bedrijven zowel mannen als vrouwen straffen voor het ongemak dat ze ondervinden door tijd vrij te nemen om kinderen te krijgen. Het verschil, zegt ze, is dit.
TAKEISHI: (door de tolk) De mentaliteit is dat de banen van mannen belangrijker zijn en meer verantwoordelijkheid met zich meebrengen. Dus hoe kunnen mannen zich onttrekken aan deze banen voor de minder belangrijke taak van de zorg voor kinderen? Takeishi zegt dat dit de mentaliteit is van een samenleving waarin de meeste gezinnen een mannelijke kostwinner hebben. Maar die mentaliteit en dat model zijn aan het vervagen, zegt ze, simpelweg omdat het voor Japanse gezinnen moeilijker is om te overleven met één inkomen. Dat is misschien een schrale troost voor hen die beweren slachtoffer te zijn van pata-hara.
Glen Wood is een voormalig sales manager bij Mitsubishi UFJ Morgan Stanley, een investeringsbank. Toen zijn zoon in 2015 te vroeg werd geboren, vroeg Wood verlof aan om met de medische noodsituatie om te gaan.
GLEN WOOD: Vanaf het moment dat ik zei dat ik wat tijd vrij moest nemen voor mijn gezin, veranderde mijn hele wereld. Ik werd de verschoppeling. Ik werd de vijand.
KUHN: Wood, een Canadees die al zo’n 30 jaar in Japan werkt, zegt dat hij werd gemarginaliseerd en uiteindelijk ontslagen, ondanks zijn succesvolle staat van dienst op het werk.
WOOD: De verwachtingen voor iemand die mijn werk doet in de financiële sector in Japan in een traditioneel Japans bedrijf was dat ik honderd procent van mijn tijd en energie aan het bedrijf wijdde, en alles wat minder is dan dat wordt gezien als verraad.
KUHN: Wood daagt zijn bedrijf voor de rechter om zijn baan terug te krijgen. Ze ontkennen de beschuldigingen van intimidatie. Wood gaat zijn 4-jarige zoon naar celloles brengen. Hij zegt dat muziek een van de dingen is die hem in de eerste plaats naar Azië brachten. Het is een waar genoegen geweest om – je weet wel, om een zoon te hebben en in staat te zijn om hem muziek en de liefde voor muziek te leren.
KUHN: Woods zegt dat zijn strijd over vaderschapsrechten hem niet veel beloningen heeft opgeleverd, maar zijn jonge zoon is duidelijk een uitzondering.
Anthony Kuhn, NPR News, Tokio.
Copyright © 2019 NPR. Alle rechten voorbehouden. Bezoek onze website gebruiksvoorwaarden en toestemmingspagina’s op www.npr.org voor meer informatie.
NPR-transcripties worden op een spoeddeadline gemaakt door Verb8tm, Inc, een NPR-aannemer, en geproduceerd met behulp van een eigen transcriptieproces dat met NPR is ontwikkeld. Deze tekst is mogelijk niet in zijn definitieve vorm en kan in de toekomst worden bijgewerkt of herzien. Nauwkeurigheid en beschikbaarheid kunnen variëren. De gezaghebbende opname van NPR’s programmering is de audio-opname.