Waarom de Sansa-de Hound-scène van Game of Thrones zo vals klonk

De aflevering van Game of Thrones van zondag, “The Last of the Starks”, was teleurstellend op verschillende fronten: slechte plotten, frustrerende karakterontwikkeling, een koffiekopje. Maar wat me deed stoppen in mijn tracks was een vroeg gesprek tussen Sansa Stark (Sophie Turner) en Sandor Clegane, a.k.a. de Hound (Rory McCann), de eerste tussen deze twee personages sinds ze uit elkaar gingen aan het einde van seizoen 2 in King’s Landing.

Toen was de Hound de rechterhand van Joffrey Baratheon (Jack Gleeson). Sansa was nog maar een klein meisje toen ze elkaar voor het eerst ontmoetten, en had hem veel vreselijke dingen zien doen. Toen ze samen in King’s Landing waren, ondervroeg hun relatie de diepste vooroordelen die ieder van hen had, waardoor het zowel beladen als een van de meest intrigerende van de serie was. (Sindsdien is er voor elk personage veel veranderd.

Bekijk meer

Maar, frustrerend genoeg, is in “The Last of the Starks” elk stukje van hun interactie verwarrend en beperkt. Erger nog, het vertroebelt de groei van elk personage.

De scène is nauwelijks een minuut lang en speelt zich af tijdens het dronken gefeest in de grote zaal van Winterfell na de overwinning op de Night King. Vreemd genoeg, en misschien belangrijk, begint het met seks: een paar naamloze vrouwen stellen Tormund (Kristofer Hivju) en de Hound voor, met de merkwaardige zin “Ik ben niet bang voor Wildlings.” Deze dubieuze openingszin werkt op Tormund (“misschien zou je dat wel moeten zijn,” zegt hij schertsend), die verdwijnt om zijn verdriet over Brienne te verdrinken. Sandor weigert het aas en gaat zelfs zo ver dat hij grommend en dreigend naar de andere vrouw gaat die interesse toont. Sansa observeert dit van een afstand (erg Littlefinger van haar), en komt dan dichterbij.

“Ze had je gelukkig kunnen maken, voor een tijdje,” zegt ze, terwijl ze gaat zitten.

Sandor ontwijkt haar toenaderingspoging en het onderwerp seks, en schakelt in plaats daarvan over op zijn altijd aanwezige woede tegen zijn broer. “Er is maar één ding dat me gelukkig zou maken,” antwoordt hij grommend. “Wat is dat?” “Dat zijn verdomme mijn zaken.” “Deze hele tijd heeft de hond niet eens naar haar geglimlacht. Hij heeft nauwelijks naar haar gekeken. Maar dan kijkt hij op en ziet dat Sansa hem gestaag aanstaart. “Vroeger kon je me niet aankijken,” moppert hij.

“Dat is lang geleden,” antwoordt ze koeltjes. “Ik heb sindsdien veel ergere dingen gezien dan jij.”

Ja, de vreselijke littekens van de Hond geven aan hoe wreed de wereld kan zijn, en het is waar dat Sansa hem in seizoen 1 en 2 letterlijk niet kon aanzien. Maar er zit ook een randje aan haar verklaring hier. Ze beweert hoeveel sterker ze nu is, en hoeveel minder bang. Ze doet dit deels omdat ze trots is op wie ze is geworden, maar ook omdat de hond niet erg aardig tegen haar doet.

“Ja, dat heb ik gehoord,” antwoordt hij, een beetje voorover leunend. “Ik heb gehoord dat je bent ingebroken. Ruw ingebroken.”

Deze zin zet het hele gesprek -en de teneur ervan- op zijn kop. Vergeet niet, Sansa is net gaan zitten. Ze is de Vrouwe van Winterfell. We zijn in haar huis, nee, haar kasteel. En Sandor Clegane, die toekeek hoe Joffrey haar beschimpte en uitscheldde, hoe Ilyn Payne haar vader onthoofdde, hoe Meryn Trant haar sloeg voor de ogen van het hele hof, verlegt het gesprek abrupt naar haar herhaalde verkrachting en marteling toen ze getrouwd was met Ramsay Bolton met een bijzonder ontmenselijkende zin. Alsof Sansa een ongehoorzaam paard was en geen bange tiener. Alsof verkrachting een soort training is, of anders een proces waardoor ze getemd of volwassen zou worden. Het is geheel in karakter voor de Hound om Sansa te beledigen, maar laten we duidelijk zijn: dit is een beschimping, en een diep walgelijke, geaccentueerd door de manier waarop hij zijn hoofd dichter naar haar toe buigt, alsof hij een goede blik op haar lijden moet krijgen. (Het siert de serie dat we precies zagen hoe ellendig dat lijden was – en ook hoe volhardend Sansa was terwijl ze het onderging. Haar beslissingen, hoewel beperkt, waren nog steeds strategisch.)

De scène geeft de woorden van de Hound geen ruimte om te ademen – om de impact van de belediging te laten bezinken, of om het publiek te herinneren aan Sansa’s ontwikkeling tot nu toe. (Hoewel de aflevering op een of andere manier tijd vond voor lange minuten van dreigend getwijfel buiten King’s Landing). In plaats daarvan gaat Sansa onmiddellijk door, en verklaart de verklaring van de hond als ongegrond terwijl ze haar autonomie verdedigt: “En hij kreeg wat hij verdiende.” Ze mag de Hound vertellen dat ze Ramsay voor Ramsay’s eigen honden heeft gegooid, en ze grinniken er allebei een beetje om. Het is erg Game of Thrones om personages alleen voldoening te zien uiten als hun macht is bereikt door middel van bruut, onherroepelijk geweld – maar in de context, nogmaals, is het logisch: dit is de wereld waarin ze leven, en Sansa zou kunnen klokken dat Sandor alleen een demonstratie van geweld zou respecteren.

Wat echt bizar is aan deze hele scène, van anonieme seksuele propositie tot “gebroken in ruw,” is dat we niet weten waarom Sansa hier ging zitten. We weten niet wat ze tegen de hond wil zeggen.

En we komen er nooit achter. Omdat de hond dan van hun korte moment van gezelschap gebruik maakt om een andere verbazingwekkende verklaring af te leggen: “Niets van dit alles zou gebeurd zijn als je King’s Landing met mij had verlaten. Geen Littlefinger. Geen Ramsay. Niets van dit alles.”

Hij verwijst naar wat er gebeurde aan het einde van seizoen 2, toen Sansa de Hound niet genoeg vertrouwde om de hoofdstad met hem te verlaten. Wat hij haar vertelt is dat haar gebrek aan vertrouwen hem pijn heeft gedaan – een egocentrische bekentenis, misschien, maar een echte, voor een personage dat zoveel moeite heeft om zijn pijn te uiten. Op hetzelfde moment, is het een zeer beperkte verklaring. Sandor heeft geen sympathie voor haar positie op dat moment; hij heeft er blijkbaar voor gekozen om te negeren hoe zijn nauwe loyaliteit aan Joffrey hem vanaf het begin tot een angstaanjagend figuur maakte voor Sansa. Ook zijn bewering dat Sansa pijn bespaard zou zijn gebleven als ze met hem mee was gereisd is . . rijk. De Hound had Arya onder zijn hoede voor bijna twee seizoenen, en ze liepen de hele tijd in de problemen. In de boeken, had de Hound ook een meer openlijke aantrekkingskracht op Sansa. Als hij haar vraagt met hem mee te gaan en ze weigert, kust hij haar en eist onder bedreiging van een mes, een lied voor haar. Geen wonder dat een kind niet zou willen reizen met iemand die zo seksueel bedreigend is.

Er is nog een bizarre misleiding hier ook. De show heeft ons verteld dat de Hound dramatisch veranderde nadat Brienne of Tarth hem een schop onder zijn kont gaf en hij bijna stierf. Hij sloot zich aan bij de Broederschap Zonder Banieren; wijdde zijn kracht aan het bestrijden van de wights; en in seizoen 7, rouwde hij om de dood van een boer en zijn dochter die stierven van de honger als gevolg van zijn acties. Hij verzoende zich met Arya Stark. Hij heeft legers van dode mensen gezien, en gezien wat er van zijn broer Gregor geworden is. Maar hier, lijkt hij helemaal niet veranderd te zijn. Hij kleineert Sansa nog steeds, herinnert haar aan haar onschuld, haar kwetsbaarheid, dat ze ooit een “dom klein vogeltje” was. Het is verklaarbaar: de hond heeft duidelijk veel gevoelens voor Sansa, en misschien deinst hij terug of gedraagt hij zich vreemd in haar bijzijn.

Er is een pauze, en dan steekt Sansa haar hand uit en pakt zijn hand. Haar blik is meewarig, genereus maar ook een beetje didactisch, alsof ze hem iets uitlegt wat hij al zou moeten weten. “Zonder Littlefinger en Ramsay en de rest, zou ik mijn hele leven een klein vogeltje gebleven zijn,” zegt ze. Dan staat ze op, staart hem nog even aan, en loopt weg.

Ik weet niet eens waar ik moet beginnen met deze zin. Het zit vol met implicaties: Sansa verwerpt haar “kleine vogel” zelf, het karakter waar sommigen van ons van zijn gaan houden in de eerste seizoenen; ze verbindt haar hard bevochten cynisme en stalen houding direct aan het achterlaten van die identiteit. Maar ondanks hoe ze haar gemanipuleerd en gekwetst hebben, geeft ze Ramsay en Littlefinger de schuld van haar transformatie. Ze lijkt hen bijna dankbaar te zijn. Om zeker te zijn, Sansa is tevreden met waar ze nu is; ze heeft een mantel van waardigheid aangenomen die indruk maakt op de mensen om haar heen, maar ze heeft ook haar gevoel voor rechtvaardigheid niet verloren. Maar misbruikers vergeven en je verhaal niet door hen laten bepalen is heel wat anders dan tegen iemand die je op grove wijze beledigt, zeggen dat je door je verkrachting sterker bent geworden. Sansa zegt dat het slachtoffer zijn van en gemanipuleerd worden door machtige mannen haar volwassen heeft gemaakt – ook al was ze, toen ze slachtoffer werd van en gemanipuleerd werd door Joffrey Baratheon, volgens de Hound nog steeds een “dom vogeltje” dat nog niets had geleerd.

Misschien is dit wat Sansa echt gelooft. Misschien vertelt de serie ons dat lijden tot kracht leidt. Maar wat echt nergens op slaat, is dat Sansa het er blijkbaar mee eens is dat ze is “ingebroken”, dat ze van een klein vogeltje is veranderd in een koningin door de wreedheid van mannen, maar in dit gesprek oefent ze geen eigen kracht uit. Ze vertelt de hond niet op te rotten met zijn metafoor. Ze vertelt hem niet dat hij fout zit met haar te beschermen. Ze verwijt hem niet dat hij zwijgend toekeek hoe Jofffrey en Cersei haar leven ruïneerden. De enige beslissingen die ze neemt zijn om te gaan zitten, zijn hand vast te houden, en dan om op te staan – en we weten niet eens waarom ze is gaan zitten. Ze laat zien hoe ze is veranderd in een gesprek waarin de Hound onbeleefd tegen haar is, haar kleineert en haar beledigt. Ze zit daar gewoon en pikt het. Het voelt als een verwerping van hun beider karakters en, zoals ik dit seizoen al vaker heb gezegd, een gemiste kans op groei en verbinding. Maar het gaat om twee punten te illustreren. Een: deze personages, zo lang, zijn zo mooi getekend dat deze gecomprimeerde, slordige conclusie is steeds meer pijnlijk. Het heeft hun langdurige, netelige, vaak heel ontroerende transformatie als personages ondermijnd. Je zou bijna elke scène in “The Last of the Starks” op deze manier kunnen analyseren, en net zo gefrustreerd en verward uit de hoek komen als ik hier ben. De manier waarop ik over Sansa denk is de manier waarop andere fans over Tyrion denken, of Jaime, of Jon, of Missandei. De conclusie van de show verplettert de nuance en beweging uit elk personage, en reduceert ze tot hapklare brokken. Voor mij lijkt het alsof Sansa aan die tafel ging zitten, niet om met de Hound te praten, maar om het publiek iets te vertellen wat ze al weten: ze heeft veel meegemaakt, en ze is nu sterk. De manier waarop ze dat deed ondermijnt haar eigen verklaring – maar op dit punt is Game of Thrones volledig oppervlakte-niveau. We kunnen niet meer nuance in deze scène aanbrengen, ook al zijn er acht seizoenen aan achtergrondverhaal die erop wachten om in de scène te worden gebruikt.

Het andere punt is veel eenvoudiger. Als je vrouwelijke personages in je show wilt – als je wilt dat ze worstelen en overleven in een wereld waarin mannen en vrouwen een rol spelen, als je wilt dat ze statige koninginnen zijn of gekke koninginnen, als je wilt dat ze neuken of vechten of huilen of alle drie tegelijk doen – neem dan vrouwelijke schrijvers aan. Het zal helpen.

Beeld kan bevatten: Mens, Persoon, Kleding, Kleding, Schoeisel, Schoen, Baby, Mensen en Broeken