De Ierse viool is een van de belangrijkste instrumenten in het traditionele repertoire van de Ierse muziek. Het dateert van enkele honderden jaren geleden; er is echter niet veel informatie over zijn vroegste oorsprong.
Er zijn bewijzen van snaarinstrumenten die met een strijkstok werden bespeeld in het middeleeuwse Europa. Er zijn echter geen gegevens over in het oude Ierland. De vedel duikt in Ierland op rond de zeventiende eeuw.
De vedel is identiek aan de viool. Hij wordt echter anders bespeeld in sterk uiteenlopende regionale stijlen; de Donegal stijl, Sligo stijl, Galway stijl, Clare stijl, Kerry/Cork stijl, enz.
Leren van de Ierse viool
In het Ierse vioolspel zijn er maar weinig componisten bekend. Ierse vioolspelers hebben door de jaren heen hun talent doorgegeven via hun familie, hun kinderen, kleinkinderen, achterkleinkinderen, enzovoort. In de meeste gevallen gebeurde dat zonder specifieke bladmuziek. De melodieën werden gevormd door iemands eigen creativiteit, waardoor de Ieren een sterk gevoel van trots op de kunst kregen.
Nadat de Gaelische aristocratie aan het eind van de 17e eeuw en het begin van de 18e eeuw uit de macht was verdreven, vervaagde ook de formele Ierse hofmuziek, grotendeels harpmuziek. Men speelde nog wel muziek voor heiligenfeesten, bruiloften, begrafenissen of andere speciale gelegenheden, maar over het algemeen terloops.
Populariteit van de fiddle
De Ierse fiddle is een populair instrument dat in Ierse pubs wordt bespeeld. Moderne vertolkers zijn Tommy Peoples, Randal Bays, Gerry O’Connor, Martin Hayes, Kevin Burke, Sean Smyth, Marie Reilly, Bridget Regan, en vele anderen. Vioolspelers uit Sligo, zoals Michael Coleman, hebben zich in de jaren 1920 ingespannen om de Ierse muziek in de Verenigde Staten populair te maken.
Er is verteld dat in deze eeuw de mensen in Cork hun kinderen opvoedden om te leren dansen, schermen en de Ierse viool te bespelen. Dat was in die tijd voor gezinnen heel belangrijk, omdat ze straatarm waren en toch een gevoel van hun eigen, unieke cultuur creëerden.
De Ierse vedel heeft een heel eigen geluid. De meeste melodieën die op de vedel worden gespeeld, hebben een zeer snel, opzwepend tempo. Ze hebben een zeer gedurfd en opzwepend geluid. Wanneer ze worden begeleid door andere instrumenten zoals de bodhran, gitaren en pipes kan dit een euforisch geluid creëren; dit is de reden waarom de Ieren zo trots zijn op hun traditionele muziek.
Laatst bijgewerkt: 30 mei 2020