Turkse gewichtheffer
Naim Suleymanoglu, bekend als de “Pocket Hercules” omdat hij een zeer kleine gestalte combineerde met grote kracht, is de enige gewichtheffer ooit die gouden medailles won op drie verschillende Olympische Spelen. Suleymanoglu werd in 1967 geboren in Kircali, Bulgarije, als zoon van zeer arme ouders die behoorden tot de onderdrukte etnische Turkse minderheid van dat land. Zijn vader was een buschauffeur en zink mijnwerker in de bergstad Momchilgrad.
“Een rug breed genoeg om poker op te spelen”
Bij zijn geboorte had Suleymanoglu zeer korte armen en benen, met een lange torso. Zijn moeder maakte zich zorgen over zijn vreemde verhoudingen. Toen hij als jongen begon met gewichtheffen, vreesde ze
dat de gewichten zijn lichaam nog meer zouden samenpersen en hem zouden doen stoppen met groeien. Toen hij tien jaar oud was, werd hij weggestuurd bij zijn familie en naar een sportschool gestuurd waar hij getraind kon worden.
Suleymanoglu groeide uiteindelijk uit tot zijn volwassen lengte van 4’11” en een gewicht van 141 pond, met wat Paul Kent in de Adelaide, Australia Advertiser, “een rug breed genoeg om op te pokeren” noemde. Deze verhoudingen stelden hem in staat om enorme hoeveelheden gewicht te tillen, veel meer dan veel mannen die veel groter waren dan hij. In 1982, op 15-jarige leeftijd, vestigde hij zijn eerste wereldrecord. Een jaar later werd hij pas de tweede persoon in de geschiedenis die drie keer zijn lichaamsgewicht kon tillen. Dat jaar, toen hij 16 was, miste Suleymanoglu de kans om deel te nemen aan de Olympische Zomerspelen van 1984 als gevolg van de boycot van de Spelen door de Sovjet-Unie.
Vlucht naar Turkije
Als onderdeel van een campagne om de Turkse cultuur en identiteit binnen hun grenzen te elimineren, sloten Bulgaarse ambtenaren Turkse moskeeën en scholen, namen wetten aan die mensen verboden Turks te spreken, en bevalen alle 900.000 Turken van het land om hun naam in een Bulgaarse te veranderen. Suleymanoglu werd bevolen zijn naam te veranderen in Naum Shalamanov. De laatste druppel kwam op een dag toen communistische ambtenaren met een televisieploeg kwamen opdagen en hem vertelden dat hij altijd Bulgaar was geweest en dat de enige reden dat hij een Turkse naam had, was dat zijn voorouders door de Ottomaanse overheersers gedwongen waren er een aan te nemen. Hij weigerde, maar de volgende dag stond er een artikel in de krant, waarin werd beweerd dat hij dit had gezegd. Hij had zelfs nooit met de schrijver van het artikel gesproken, laat staan zijn Turkse afkomst ontkend.
In reactie daarop liep hij in 1986 tijdens een wedstrijd in Australië over van Bulgarije en vroeg hij het Turkse staatsburgerschap aan. Hoewel atleten die van nationaliteit veranderden normaal gesproken pas na drie jaar voor hun nieuwe land mochten uitkomen, betaalde de Turkse regering Bulgarije 1 miljoen dollar om dit verbod op te heffen, zodat Suleymanoglu voor Turkije aan de Olympische Spelen van 1988 kon deelnemen. Het was goed besteed geld. Op de Spelen in Seoel, Korea, vestigde Suleymanoglu zes wereldrecords, won een gouden medaille, en tilde zelfs de winnaar van de gewichtsklasse boven de zijne.
Als Turkse atleet werd Suleymanoglu een nationale held in zijn nieuwe land, hij kreeg parades en meer dan 20 huizen als beloning voor zijn prestaties. Volgens Pat Forde in de Louisville, Kentucky Courier-Journal, kwamen er een miljoen fans opdagen op de luchthaven om hem na zijn gouden medaille welkom te heten in Turkije. Door de enorme publiciteit die hij kreeg, werd de wereld zich ook bewust van de onderdrukking van de Turken door Bulgarije. Als reactie op de wereldwijde verontwaardiging moesten Bulgaarse ambtenaren Suleymanoglu’s ouders toestaan naar Turkije te emigreren, en ze lieten ook meer dan 320.000 Turken hun land verlaten en zich in Turkije vestigen.
Suleymanoglu stopte met zijn sport in 1990, maar keerde al snel terug naar de competitie. Op de Olympische Spelen van 1992 in Barcelona, Spanje, won Suleymanoglu een tweede gouden medaille, waardoor hij de beroemdste atleet van Turkije werd. Volgens Alan Abrahamson in de Los Angeles Times zei een sportdirecteur van de Turkse televisie over Suleymanoglu: “Als hij tijdens het rijden een wegversperring tegenkomt, wordt die voor hem verwijderd. Als hij in een restaurant eet, zal niemand hem vragen te betalen. Als hij over de snelheidslimiet rijdt, zwaait de politie hem uit.”
Chronologie
| 1967 | Geboren in Kircali, Bulgarije |
| 1977 | Wordt bij zijn familie weggestuurd naar een trainingsschool |
| 1982 | Reëert zijn eerste wereldrecord |
| 1984 | Mist Olympische Spelen vanwege de boycot van zijn land |
| 1986 | Vertrekt van Bulgarije naar Turkije |
| 1988 | Wint gouden medaille op Olympische Spelen in Seoel |
| 1990 | Verlaat zich, maar keert snel terug in competitie |
| 1992 | Wint gouden medaille Olympische Spelen Barcelona |
| 1996 | Wint gouden medaille Olympische Spelen Atlanta |
| 2000 | Doet mee aan Olympische Spelen Sydney, maar slaagt niet in al zijn pogingen om te tillen |
| 2000 |
Een derde gouden medaille
Op de Olympische Spelen van 1996 in Atlanta, Georgia, streed Suleymanoglu om de gouden medaille met de Griekse lifter Valerios Leonidas. Ze vestigden het ene wereldrecord na het andere en hadden een spannende wedstrijd. Suleymanoglu tilde een wereldrecord 185 kg, en Leonidas versloeg hem met 187,5 kg. De druk lag nu op Suleymanoglu om Leonidas’ record te evenaren en goud te winnen. En dat deed hij door Leonidas’ wereldrecord te evenaren enkele minuten nadat het was gevestigd. Omroeper Lynn Jones zei: “U bent zojuist getuige geweest van de grootste gewichthefwedstrijd uit de geschiedenis”, aldus Ken Jones in de London Independent. Met deze gouden medaille werd Suleymanoglu de eerste gewichtheffer in de geschiedenis die gouden medailles won op drie verschillende Olympische Spelen.
Suleymanoglu’s Psychologische Tactiek
Suleymanoglu stond bekend om zijn showmanship, maar ook om zijn psychologische strategie tijdens wedstrijden. Volgens een schrijver van de Seattle Post-Intelligencer, zat Suleymanoglu vaak stilletjes naast het podium, zijn beurt voorbij gaand om te tillen, terwijl concurrenten probeerden enorme hoeveelheden gewicht te tillen om hem te verslaan. Als ze uitgeput waren, kwam Suleymanoglu het podium op, vroeg om meer gewicht op de stang te leggen, en tilde het dan gemakkelijk op, en versloeg iedereen.
Na het winnen van zijn derde gouden medaille in Atlanta, trok Suleymanoglu zich terug uit de competitie en genoot een paar jaar van zijn roem en rijkdom; hij verscheen regelmatig in Turkse roddelbladen, die schandalige verhalen vertelden over zijn wilde levensstijl. In 1999 besloot hij echter een comeback te maken en deel te nemen aan de Olympische Spelen van 2000. Hij trainde iets meer dan een jaar voor de Spelen, in de hoop een ongekende vierde gouden medaille te winnen. Slechts drie andere atleten hadden ooit medailles gewonnen op vier verschillende Olympische Spelen: De Deense zeiler Paul Elvstrom, de Amerikaanse discuswerper Al Oerter en de Amerikaanse verspringer Carl Lewis. Volgens Forde zei Suleymanoglu dat hij dacht dat een gouden medaille winnen in Sydney makkelijker zou zijn dan goud winnen in Atlanta. “Zilver of brons is niets voor mij. Ik ben alleen tevreden met goud.” Maar in april 2000 werd hij derde bij de Europese kampioenschappen; het was pas zijn tweede nederlaag in 16 jaar.
“Everyone Tries to Be a Champion”
Op de Olympische Spelen van 2000 in Sydney, Australië, begon Suleymanoglu aan de eindstrijd met een zeer zwaar gewicht-145 kg. Als hij het kon tillen, zou dit zijn eigen Olympisch record evenaren. Zoals Phil Sheridan in de Knight Ridder/Tribune News Service opmerkte: “Dat soort speltactiek is standaard in het gewichtheffen, waarbij de deelnemers elkaar in de luren proberen te leggen”. Hij probeerde het gewicht echter drie keer te heffen, en faalde in alle pogingen. Kent merkte op dat Suleymanoglu “misschien te veel hooi op zijn vork had genomen voor zijn eerste gewichtstoename, waardoor hij niet in een ritme kon komen voordat hij de enorme gewichten aanviel.”
Awards and Accomplishments
| 1983 | Wereldkampioen in de snatch |
| 1985 | Wereldkampioen in de snatch |
| 1985 | Wereldkampioen in de clean-en-jerk |
| 1985 | Wereldkampioen in totaal |
| 1986 | Wereldkampioen in de snatch |
| 1986 | Wereldkampioen in de clean-and-jerk |
| 1986 | Wereldkampioen in totaal |
| 1988 | Gouden medaille, Olympische Spelen Seoel |
| 1989 | Wereldkampioen in de schrap |
| 1989 | Wereldkampioen in de clean-and-jerk |
| 1989 | Wereldkampioen in totaal |
| 1991 | Wereldkampioen in de snatch |
| 1991 | Wereldkampioen in de clean-and-jerk |
| 1991 | Wereldkampioen in totaal |
| 1992 | Gouden medaille, Olympische Spelen Barcelona |
| 1993 | Wereldkampioen in de schrap |
| 1993 | Wereldkampioen in de clean-and-jerk |
| 1993 | Wereldkampioen in totaal |
| 1994 | Wereldkampioen in de snatch |
| 1994 | Wereldkampioen in de clean-and-jerk |
| 1994 | wereldkampioen in totaal |
| 1995 | wereldkampioen in de snatch |
| 1995 | wereldkampioen in de clean-and-jerk |
| 1995 | Wereldkampioen in totaal |
| 1996 | Gouden medaille, Olympische Spelen van Atlanta |
Gerelateerde biografie: Discuswerper Al Oerter
De Amerikaanse discuswerper Al Oerter is een van de slechts drie mensen die ooit gouden medailles wonnen op vier verschillende Olympische Spelen. Hij won goud met discuswerpen in 1956, 1960, 1964 en 1968.
Geboren in Astoria, New York, was Oerter een kampioen op de middelbare school; hij vestigde een nationaal prep record van 184 voet, 2 inches. Op de Universiteit van Kansas, vestigde hij een NCAA record. Als tweedejaars student ging hij naar de Olympische Spelen van 1956. Hoewel hij op de zesde plaats van de wereldranglijst stond, werd niet verwacht dat hij zou winnen. Hij vestigde een persoonlijk record en een Olympisch record, en won goud. In 1960, na advies van teamgenoot Richard Babka, wierp hij een winnende afstand en won goud, Babka pakte het zilver.
Op 18 mei 1962 vestigde Oerter een wereldrecord door de discus 200 voet vijf inches te werpen. Hij was de eerste persoon die meer dan 200 voet wierp, en al snel verbeterde hij zijn record met een worp van 204-10. Hij zou zijn eigen record blijven verbeteren en uiteindelijk 212-6 werpen.
In 1964 kampte hij met een ribblessure maar hij vestigde toch een Olympisch record van 200 1/2, waarmee hij een derde gouden medaille won. Hij won zijn vierde goud op de Olympische Spelen van 1968, ondanks meer blessures, met een Olympisch recordworp van 121-6.
Oerter trok zich in 1969 terug uit de competitie, maar was in 1980 nog goed genoeg om zich te kwalificeren als invaller in het Olympisch team. Maar omdat de Verenigde Staten de Olympische Spelen dat jaar boycotten, kon hij niet meedoen en miste hij zijn kans op een vijfde gouden medaille.
In de Encyclopedia of World Biography Supplement, legde Oerter uit waarom hij van de discus hield: “Ik hou van de schoonheid, de gratie, en de beweging. Ik voel mezelf door de worp heen en kan de discus in de vlucht voelen.” Oerter is lid van de U.S Track and Field Hall of Fame en de Olympic Hall of Fame.
Na zijn laatste poging zei Suleymanoglu: “Dank je wel, welterusten, het is voorbij,” aldus Jeff Dunne in de Adelaide Advertiser. Duncan merkte op dat de Kroatische gewichtheffer Nikolay Pechalov, die Suleymanoglu versloeg en het goud pakte, zei: “Naim is nog steeds de grootste gewichtheffer op de planeet.” Suleymanoglu zei, volgens Jones, “Dat is aan anderen om te beslissen. Ik ben menselijk. Iedereen maakt fouten. Iedereen probeert kampioen te worden.”
Waar is hij nu?
Hoewel hij niet meer deelneemt aan wedstrijden, blijft Suleymanoglu actief voor het Turkse gewichtheffen. In november 2002 ontmoette hij de Iraanse gewichtheffer Hossein Rezazadeh, de huidige houder van de titel “Sterkste man ter wereld”, en nodigde hem uit Iran te verlaten, Turks staatsburger te worden en voor Turkije deel te nemen aan de Olympische Spelen van 2004. Hij bood Rezazadeh 10 miljoen dollar aan, alsmede huisvesting, dure auto’s en andere geschenken. Volgens een bericht in het Iraanse Payvand.com weigerde Rezazadeh met de woorden: “Ik ben Iraniër en hou van mijn land en volk.”
CONTACTINFORMATIE
VORIGE INFORMATIE
Periodieken
Abrahamson, Ann, “Hercules Can’t Pocket This One,” Los Angeles Times, (18 september 2000): U8.
Clarey, Christopher, “Naim Suleymanoglu,” International Herald Tribune, (15 september 2000): 31.
Dunne, Jeff, “Hercules Crashes,” Advertiser (Adelaide, Australië), (18 september 2000): L13.
Forde, Pat, “A Legend Crumbles Suddenly and Sadly,” Courier-Journal (Louisville, KY), (18 september 2000): 1C.
Jones, Ken, “Turkije’s vlam ontstoken door ‘De Grootste’ Olympische Spelen,” Independent (Londen, Engeland), (24 juli 1996): SS12.
Kent, Paul, “Weight of Expectation Sinks Turk,” Advertiser (Adelaide, Australië), (18 september 2000): L13.
Neff, Craig, “Heavy Burdens,” Sports Illustrated, (3 oktober 1988): 68.
Neff, Craig, “Heroic and Herculean,” Sports Illustrated, (9 mei 1988): 42.
Sheridan, Phil, “No Fourth Gold for Pocket Hercules,” Knight Ridder/Tribune News Service, (17 september 2000): K2353.
Smith, Jerry, “The Weight of the World,” Sports Illustrated, (22 juli 1992): 130.
Sullivan, Jerry, “Tiny Turk Takes Record Third Gold,” Buffalo News, (23 juli 1996): B5.
“Twee legendes van hun sport gaan met pensioen,” Seattle Post-Intelligencer, (3 januari 1997): E3.
“Weightlifter Diplomacy,” Economist, (May 7, 1988): 49.
Other
“Suleymanoglu Offers Rezazadeh Turkish Citizenship,” Payvand.com, http://www.payvand.com (27 januari 2003).
Sketch by Kelly Winters