DEAR MAYO CLINIC: Ik ben een 83-jarige vrouw die warfarine gebruikt vanwege atriale fibrillatie, en bij mij is onlangs een fibroelastoma vastgesteld. Kunt u mij een beetje informatie geven over wat dit is, inclusief de behandeling en prognose?
ANSWER: Fibroelastomen zijn formeel bekend als papillaire fibroelastomen, of PFE’s, en worden soms cardiale papillomen genoemd. Deze kleine, niet-kankerachtige tumoren ontwikkelen zich in het hart – meestal op een van de kleppen die zich tussen de hartkamers bevinden. Hoewel er geen sprake is van kanker, vormen deze tumoren toch een bedreiging voor de gezondheid, omdat ze uw risico op het ontstaan van bloedstolsels kunnen vergroten, wat kan leiden tot een hartaanval of beroerte. De behandeling bestaat meestal uit een operatie om de tumor te verwijderen. Als dat niet mogelijk is vanwege andere gezondheidsoverwegingen, is het nemen van medicijnen om het risico op bloedstolsels te verlagen een optie.
Tumoren in het hart zijn zeldzaam, en het kan moeilijk zijn om ze nauwkeurig te diagnosticeren. Voordat u verdergaat met de behandeling, als uw zorgverlener dat nog niet heeft gedaan, zou het verstandig zijn om de diagnose te bevestigen door andere mogelijke aandoeningen uit te sluiten die fibroelastomen kunnen nabootsen.
Bijvoorbeeld, de ziekten antifosfolipidensyndroom en lupus kunnen leiden tot hartklepmassa’s die fibroelastomen kunnen lijken te zijn. Bloedonderzoek kan deze aandoeningen uitsluiten.
Ook kan wat op een standaard echocardiogram of EKG lijkt op een fibroelastoma – een beeldvormende test die de anatomie, structuur en functie van het hart laat zien – in werkelijkheid overtollig hartklepweefsel zijn of weefsel dat zich heeft gevormd als gevolg van een infectie die is genezen. Een ander beeldvormend onderzoek, een transesofageaal echocardiogram of TEE, kan uw zorgverlener in staat stellen een gedetailleerdere blik op de hartkleppen te werpen om deze mogelijkheden te helpen uitsluiten.
Als het nog steeds moeilijk te zeggen is of de afwijking een papillair fibroelastoom is, kan uw zorgverlener u aanraden gedurende zes maanden het bloedverdunnende medicijn warfarine te blijven nemen om uw risico op bloedstolsels laag te houden. Daarna kan het beeldvormend onderzoek worden herhaald om te zien of het gebied in kwestie is gegroeid. Als het na zes tot twaalf maanden nog even groot is, is het minder waarschijnlijk dat het om een fibroelastoom gaat. Is het wel gegroeid, dan is de kans groter dat het om een tumor gaat.
Om het risico van bloedstolsels te verkleinen en de mogelijkheid uit te sluiten dat de tumor afbreekt en andere complicaties veroorzaakt, wordt meestal aanbevolen om fibroelastomen operatief te verwijderen. Vaak kunnen ze worden verwijderd zonder de hartklep te beschadigen, maar de procedure omvat meestal een openhartoperatie. In sommige gevallen – met name wanneer de tumor zich op de klep tussen de kamers aan de linkerkant van het hart bevindt (de mitralisklep) – kan een minimaal invasieve ingreep, waarbij de borstkas niet wordt geopend, een optie zijn.
Wanneer een papillair fibroelastoom eenmaal is verwijderd, is meestal geen verdere behandeling meer nodig. Het komt zelden voor dat een fibroelastoom zich opnieuw ontwikkelt nadat het operatief is verwijderd, hoewel dit bij ongeveer 2 procent van de patiënten gebeurt.
Als uw zorgverlener vanwege uw leeftijd, uw algehele gezondheidstoestand of andere factoren geen operatie voor u aanbeveelt, dan kan het nemen van warfarine, aspirine of een ander medicijn om uw risico op bloedstolsels te verminderen op de lange termijn noodzakelijk zijn. In die situatie moet u ook regelmatig vervolgafspraken maken, waaronder beeldvormend onderzoek van uw hart om uw hartfunctie te controleren en uw toestand in de gaten te houden. – Dr. Kyle Klarich, Cardiovasculaire Ziekten, Mayo Clinic, Rochester, Minnesota