James Ford Rhodes, (geboren 1 mei 1848, Cleveland, Ohio, V.S.-gestorven 22 jan. 1927, Brookline, Mass.), Amerikaans zakenman en historicus, vooral bekend door zijn onderzoek in meerdere delen naar de antebellum-, Amerikaanse Burgeroorlog-, en Wederopbouw-perioden van de geschiedenis van de Verenigde Staten.
Hoewel hij werd opgeleid aan zowel de New York University (1865-66) als de University of Chicago (1866-67), behaalde Rhodes nooit een graad. In 1867 verliet hij de universiteit en ging naar Europa, waar hij een tijdje in Parijs woonde voordat hij metallurgie ging studeren in Berlijn.
Bij zijn terugkeer in Cleveland ging Rhodes in 1874 in de kolen- en staalhandel met zijn broer en zijn zwager (Marcus A. Hanna). Rhodes & Company floreerde door de marketing en het transport van kolen en ijzer, en in 1885 had James Ford Rhodes een fortuin vergaard dat hem in staat stelde met pensioen te gaan.
De rest van zijn leven wijdde Rhodes zich aan de studie van de Amerikaanse geschiedenis. In het midden van de jaren 1880 schreef hij vele artikelen en kritieken voor het Magazine of Western History en begon hij aan het monumentale project waarop zijn reputatie als historicus berustte – de Geschiedenis van de Verenigde Staten vanaf het Compromis van 1850. De zeven delen van dit werk verschenen tussen 1893 en 1906 en stonden in hoog aanzien als “wetenschappelijke” (d.w.z. objectieve en afstandelijke) geschiedschrijving. Zijn vasthouden aan de slavernij als oorzaak van de oorlog en zijn racistische interpretatie van de wederopbouw zijn sindsdien echter betwist.
Rhodes verhuisde in 1891 naar Cambridge, Mass. en vervolgens in 1895 naar Boston. Hij ontving eredoctoraten van de universiteiten van Oxford, Harvard en Yale en werd in 1898 verkozen tot voorzitter van de American Historical Association. Hij bleef historische werken schrijven tot 1922. Zijn History of the Civil War, 1861-1865 (1917) won de Pulitzer Prize.