De massale opkomst van mobiele apparaten en de veelzijdigheid van de functies die deze apparaten bieden, heeft, naast vele andere, een nieuwe gewoonte van sociaal gedrag ingelijfd: Opnemen. Of het nu gaat om een expositie, een gesprek of een verklaring; opnemen is een mogelijkheid die steeds toegankelijker en moeitelozer wordt en daarom steeds vaker wordt gebruikt.
De handeling van het opnemen van een gesprek ontsnapt niet aan deze nieuwe vermogens. Of het nu gaat om een eenvoudige registratie, of om een eventueel bewijsmiddel, de waarheid is dat het zelfs vandaag de dag onduidelijk is of het rechtmatig is om een gesprek op te nemen, dan wel of dit tot negatieve gevolgen kan leiden.
Voordat wordt ingegaan op de primaire kwestie van de rechtmatigheid van opnamen, is het belangrijk te begrijpen dat er verschillende soorten opnamen zijn. De rechtmatigheid daarvan verschilt naargelang het gaat om eigen opnamen of opnamen van derden.
<< Eigen geluidsopnamen vs. buitenlandse geluidsopnamen >>
Opnamen worden dus ofwel als eigen opnamen ofwel als opnamen van anderen aangemerkt. Een eigen opname wordt geclassificeerd als een opname die is gemaakt wanneer de persoon zelf deelneemt aan het gesprek, terwijl opnamen van anderen worden geclassificeerd als opnamen die zijn gemaakt door derden die geen deel uitmaken van het gesprek.
Vanuit juridisch oogpunt is het geldig om een gesprek op te nemen zolang het een eigen opname betreft, dat wil zeggen dat degene die opneemt ook een actief onderwerp is van en deelneemt aan die opname. De geldigheid van dit soort gespreksopnamen ligt in het feit dat degene die het gesprek openbaar maakt ook degene is die het gesprek heeft gevoerd, en dat degene die wordt opgenomen vrijwillig heeft ingestemd met dat contact, met dien verstande dat hij verantwoordelijk is voor de uitingen en de inhoud binnen de conservering.
Daarentegen zullen de opnamen van anderen altijd illegaal zijn, omdat zij het grondrecht op het geheim van communicatie schenden, vastgelegd in artikel 18.3 van de Spaanse Grondwet. De onbevoegde derde heeft zich immers in het bericht gemengd en is op de hoogte gebracht van de inhoud van het gesprek dat door anderen wordt gevoerd.
Is een opname een geldige test?
Nauw verbonden met de vraag naar de geldigheid van opnamen, rijst een andere vraag. Kunnen deze opnamen worden gebruikt als bewijs van verdediging in een proces? Jurisprudentieel gezien laten rechtbanken opnamen toe als bewijsmiddel zolang aan een reeks vereisten is voldaan:
- Dat er geen sprake is van provocatie, bedrog of dwang van de kant van degene die opneemt.
- Dat degene die opneemt actief deelneemt aan het gesprek, er deelnemer aan is.
- Dat het gesprek is opgenomen op een openbare plaats.
- Indien het gesprek is opgenomen op een privé plaats, is er toestemming of toestemming van de eigenaar.
Zelfs als aan al deze vereisten is voldaan, zal de oppositie normaal gesproken proberen om een groot aantal argumenten te gebruiken om dit bewijsmiddel te vernietigen. Een van de meest voorkomende aantijgingen is vaak de overtreding van de wet op de gegevensbescherming, omdat niet de nodige toestemming is verkregen voor de behandeling van de bij de opname verkregen gegevens. Dit gezegd zijnde, stelt de wet op de gegevensbescherming zelf een persoon vrij van de noodzaak van toestemming wanneer de bij de opname verkregen gegevens bedoeld zijn om een rechtmatig belang te dienen. In dit geval is dat de noodzaak om de geldigheid van een gesprek in een gerechtelijke procedure te bewijzen. Aldus kan de opname, indien zij vóór het proces wordt overgelegd en door de rechter wordt aanvaard, tijdens het proces als bewijsmiddel worden gebruikt.
Conclusie
Concluderend kan worden gesteld dat een gesprek kan worden opgenomen zolang de persoon die het opneemt er deel van uitmaakt, en bovendien kan deze opname ook als bewijsmiddel in een gerechtelijke procedure worden overgelegd indien aan de bovenvermelde vereisten is voldaan.