Technisch wordt een traumatisch hersenletsel (TBI) gedefinieerd als elke fysieke of functionele verandering die wordt veroorzaakt door een externe traumatische kracht die fysieke schade veroorzaakt aan de hersenen of een van de bekledingen ervan (schedelbeenderen, enz.). In de volksmond is het een zware klap op het hoofd.
Hoe vaak komt het voor?
Hoofdletsel komt veel voor bij kinderen. Geschat wordt dat 1 op de 10 kinderen tijdens de kinderjaren een niet-ernstig TBI oploopt. Wie herinnert zich niet een buil op zijn eerste fiets, of de “oorlogsblessures” tijdens het spelen met zijn vriendjes thuis of op school, of het zijn van een bruut tijdens het beoefenen van contactsporten? Meestal hebben ze geen significante gevolgen, maar soms kan het trauma ernstig zijn, vooral bij kinderen jonger dan 1 jaar. Bij deze kinderen is de meest voorkomende oorzaak een accidentele val van een hoge plaats (luiertafel, kinderwagen, wieg…) of van hun eigen hoogte tot de grond wanneer zij beginnen te lopen.
Vanaf de leeftijd van 2 jaar worden zij meestal veroorzaakt door een val van een hoge plaats, als passagier in een voertuig, slachtoffer van overreden worden, vallen op fiets of rolschaatsen (in de laatste twee gevallen als gevolg van het niet dragen van een helm). Onder adolescenten gebeuren veel ernstige ongelukken tijdens het besturen van motorvoertuigen, zoals bromfietsen, en tijdens het ondernemen van riskante activiteiten.
Kan het ernstig zijn?
De betekenis van elk hoofdletsel wordt bepaald door de mogelijkheid van geassocieerde hersenbeschadiging. Ongeveer 80-90% van de TBI’s heeft geen relevante gevolgen, d.w.z. zij zijn mild. Kinderen jonger dan een jaar lopen een groter risico op hersenletsel. De meeste TBI’s veroorzaken alleen verwondingen aan het oppervlak van het hoofd, zoals blauwe plekken, wonden en pijn op de plaats van de klap.
Welke symptomen kan mijn kind hebben na een hoofdletsel?
In het algemeen zal hij/zij alleen pijn hebben op de plaats van de klap en zal hij/zij geen medische hulp nodig hebben. Maar bij braken, bewustzijnsverlies of slaperigheid, wazig zien, hoofdpijn, prikkelbaarheid, spraak-, loop- of coördinatiestoornissen, hoewel veel van deze symptomen tijdelijk kunnen zijn, moet u dringend medische hulp inroepen. Als men denkt dat er sprake kan zijn van aanzienlijk letsel, mag het kind niet worden bewogen, vooral de nek niet als een letsel aan de halswervelkolom wordt vermoed.
Moet men op de spoedafdeling tests doen?
Het eerste wat de kinderarts zal doen, is een medische anamnese afnemen om het traumatische mechanisme en de symptomen die zich hebben voorgedaan, te beoordelen. Hij of zij zal dan een onderzoek verrichten dat de schaal van Glasgow zal omvatten, een klinische test die de motorische, oculaire en verbale respons van de patiënt beoordeelt. De score op deze schaal varieert van 0 tot 15 punten en maakt het mogelijk, zonder een radiologische test uit te voeren, de ernst van het trauma en de waarschijnlijkheid van hersenbeschadiging in te schatten.
Bij gelegenheid kan de arts zijn toevlucht nemen tot radiologische tests. Momenteel wordt schedelradiografie niet meer gebruikt omdat het nut ervan beperkt is, aangezien hersenletsel kan optreden bij normale röntgenfoto’s en de meeste fracturen niet gepaard gaan met intracranieel letsel. Het meest geschikte onderzoek bij vermoeden van hersenletsel is computertomografie (CT of scan).
Welke behandeling moet ik mijn kind geven nadat het op de spoedeisende hulp is gezien?
Na de beoordeling door de kinderarts zullen de meeste kinderen worden ontslagen en naar huis worden gestuurd. Hoewel het onwaarschijnlijk is dat een kind zonder symptomen en met een normaal onderzoek ernstig letsel oploopt, moeten verantwoordelijke volwassenen de volgende 24-48 uur waakzaam zijn voor eventuele waarschuwingssignalen (zie document over aanbevelingen voor toezicht). Als dat wel zo is, moeten ze naar de dichtstbijzijnde spoedafdeling. Als de klap ernstig is geweest, moet het kind regelmatig worden beoordeeld, om de 2-3 uur, en hoewel het kind kan slapen, moet het ’s nachts een paar keer worden gewekt om zijn algemene toestand te controleren.
Aanbevelingen over waar men op moet letten bij een kind dat hoofdletsel heeft opgelopen.
Aanbevelingen over waar men op moet letten bij een kind dat hoofdletsel heeft opgelopen.