Je hebt vast wel eens van haiku gehoord. Misschien heb je haiku gelezen of zelfs geschreven. Het is waarschijnlijk de meest populaire Japanse syllabische dichtvorm. Maar heeft u wel eens van tanka gehoord?
Waar haiku 3 regels heeft, heeft tanka 5 regels. Het traditionele tanka patroon is 5/7/5/7/7 (kana per regel). Bij het schrijven van tanka in het Engels, net als bij het schrijven van haiku in het Engels, kun je lettergrepen vervangen door kana. Maar dit is niet noodzakelijk. Terwijl sommige schrijvers dit patroon volgen, gebruiken anderen een patroon van 5 regels van 31 lettergrepen of minder, met regels die kort/lang/kort/lang/lang zijn. Dit komt omdat een Japanse kana niet gelijk is aan een Engelse lettergreep.
Zoals bij haiku voeg je geen ‘s’ toe om een meervoud van het woord ’tanka’ te maken. Eén haiku, twee haiku. Eén tanka, twee tanka. Het Japanse woord 短歌 (tan-kah) betekent “kort lied.”
Een tanka is niet een haiku met 2 extra regels. Het is een aparte vorm.
Tanka zijn veel minder aan regels gebonden dan haiku. Terwijl haiku poëtische middelen zoals metafoor en simile vermijdt, worden deze in tanka wel gebruikt.
Hier is een tanka met het 5/7/5/7/7 lettergreeppatroon:
Language Arts
door Esther Spurrill JonesIk ben een dichter
Ik maak kunst met mijn woorden
Ik schilder met taal
Ik boetseer met jouw emoties
En we kunnen samen dansen
Het is ook traditioneel om in de derde regel een “draai” te gebruiken, vergelijkbaar met de volta in een Italiaans sonnet. Dit verbindt de eerste helft van het gedicht, de kami-no-ku, met de tweede helft, de shimo-no-ku. Zowel sonnetten als tanka’s werden oorspronkelijk traditioneel geschreven als liefdesgedichten, of liefdesbriefjes, van de ene minnaar aan de andere.
Zien jullie de wending in deze tanka?
Lost in You
by Esther Spurrill JonesI fall into you
Into your arms and your heart
In you I am me
Lost in you I find myself
More me than ever before
Dit is een vorm waar ik nog maar net in begin te komen. Ik vind het nu makkelijker om de lettergrepen strikt te tellen. Ik zal daar waarschijnlijk mee gaan spelen als ik me er meer mee op mijn gemak voel.
Tanka zijn erg populair in het Japans, maar nog niet gebruikelijk in het Engels. Misschien kunnen we daar verandering in brengen.
Het is jouw beurt. Kies een onderwerp en schrijf je eigen tanka.