Context: Existentiële en spirituele zorgen in relatie tot palliatieve zorg aan het einde van het leven hebben de afgelopen tien jaar steeds meer aandacht gekregen.
Doelstellingen: Het beoordelen van de literatuur specifiek gerelateerd aan existentieel lijden in de palliatieve zorg in termen van de betekenis van existentieel lijden in de zorg aan het einde van het leven, definities, conceptuele kaders, en interventies.
Methoden: Een systematische aanpak werd ondernomen met als doel het identificeren van opkomende thema’s in de literatuur. Databases met CINAHL (1980-2009), MEDLINE (1970-2009), en PsychINFO (1980-2009) en de zoekmachine van Google Scholar werden doorzocht onder de sleutelwoorden existentieel lijden, existentiële distress, existentiële pijn, palliatieve zorg en zorg aan het einde van het leven.
Resultaten: De zoekactie leverde in totaal 156 artikelen op; 32% waren peer-reviewed empirische onderzoeksartikelen, 28% waren peer-reviewed theoretische artikelen, en 14% waren reviews of opiniërende artikelen. Na handmatig zoeken in bibliografieën en gerelateerde referentielijsten, werden 64 artikelen als relevant beschouwd en besproken in deze review. Globale analyse identificeert kennis van het volgende: 1) opkomende thema’s met betrekking tot existentieel lijden, 2) kritische beoordeling van die geïdentificeerde thema’s, 3) huidige lacunes in de onderzoeksliteratuur, en 4) aanbevelingen voor toekomstig onderzoek. Bevindingen uit dit uitgebreide overzicht onthullen dat existentieel lijden en diepe persoonlijke angst aan het einde van het leven behoren tot de meest invaliderende aandoeningen die zich voordoen bij patiënten die sterven, en toch wordt de manier waarop dergelijk lijden wordt behandeld in de laatste dagen niet goed begrepen.
Conclusie: Gezien het brede scala aan definities die aan existentieel lijden worden toegeschreven, moeten palliatieve zorg clinici wellicht bedacht zijn op hun eigen keuzes en behandelingsopties vanuit een kritisch perspectief beschouwen.