Mijn grootmoeder was een strenge, kieskeurige vrouw. Ze had een inwonende huishoudster en haar huis was altijd netjes. Ze droeg dure sieraden en liet haar haar meerdere keren per week professioneel doen. In restaurants stuurde ze vaak eten terug en kauwde obers uit die haar een niet perfect gemaakte martini brachten.
Het was dan ook een verrassing om op een dag een zwart-wit foto tegen te komen van haar als twintiger. Een grote glimlach verlichtte haar gezicht terwijl ze een hoge hak vol klotsende champagne naar haar lippen kantelde.
Wat een tijd!
Ik vroeg me af waar deze vreemde gewoonte vandaan kwam? Wanneer precies werd je verondersteld zoiets te doen? En hoe dan? Praktisch gezien lijkt het moeilijk om een schoen als drinkschaal te gebruiken (hiel of teen?).
De vreemde, ooit populaire praktijk is naar verluidt van Russische oorsprong en dateert uit het einde van de 19e eeuw. Het was bij het Bolshoi Ballet in Moskou waar fans wellicht niet per se champagne, maar wodka dronken uit de satijnen slippers van hun favoriete ballerina’s.
Omstreeks dezelfde tijd in Belle Époque Parijs serveerden de cabaretdanseressen van de Folies Bergère slippers met champagne aan hun bewonderaars. High Heels Daily – ja, dat is een echte website – beweert dat de praktijk werd gebruikt om de vrouwelijke performers te begroeten, stellend: “Misschien werd het in die door mannen gedomineerde tijden gezien als een meer gepaste manier om respect te tonen dan eenvoudigweg te kruipen aan de voeten van de danseressen. Tegen de eeuwwisseling had de praktijk zich verspreid naar Amerika – en in het bijzonder naar Chicago’s Everleigh Club, een bordeel gerund door de madamzussen Ada en Minna Everleigh. Hun bordeel was tegelijkertijd decadent en verdorven. De drie verdiepingen tellende Everleigh Club was gevestigd in een dubbel herenhuis met een bibliotheek, kunstgalerij, balzaal, 50 slaapkamers en een twaalftal prostituees die altijd op afroep beschikbaar waren. Er was een piano van 15.000 dollar met bladgoud, flessen champagne van 12 dollar (prijzig voor die tijd), en kamers met spiegelplafonds en spuwbakken van 650 dollar. Het was ook de thuisbasis van een van de meest opmerkelijke en gerapporteerde incidenten met het drinken van champagne uit een slip.
De Everleigh Club was “het beroemdste en meest luxueuze prostitutiehuis van het land.” Dus toen prins Henry van Pruisen in 1902 op zakenreis naar Amerika kwam, moest hij natuurlijk een manier vinden om discreet op bezoek te komen. De gezusters Everleigh waren slim genoeg om hem te helpen en stelden snel een banket samen ter ere van hem.
In een mogelijk apocrief verhaal wordt gezegd dat de beste danseres van de club, Vidette, boven op een mahoniehouten tafel stond te dansen op de wals “De Blauwe Donau” toen het gebeurde. “Haar voeten vlogen elke keer hoger, benen ontmoetten elkaar en gingen uit elkaar als een bezeten schaar,” volgens Karen Abbott, auteur van het boek uit 2008, “Sin in the Second City: Madams, Ministers, Playboys, and the Battle for America’s Soul.” Uiteindelijk kwam een van Vidette’s hooggehakte zilveren slippers los van haar voet, vloog door de kamer, raakte een Champagnefles en morste wat in de schoen.
Een rake man genaamd Adolph herstelde snel de orde – en zorgde ervoor dat Vidette verder kon dansen – door de Champagne rechtstreeks uit haar slipper te drinken. (“Boot liquor. De lieveling mag geen natte voeten krijgen,” verklaarde Adolph zogenaamd.) Wat volgde, legt Abbott uit, was “Prins Henry’s hele entourage stond op, rukte een slipper van het dichtstbijzijnde meisje, en hield het omhoog. Kelners liepen rond en vulden haastig elke schoen met champagne.”
Irving Wallace stelde zich een iets minder rauwe versie van dit incident voor in “The Golden Room,” zijn roman uit 1990 over de Everleigh Club. “Met Minna’s schoen in de hand kwam de prins overeind en goot champagne in de pantoffel. Een toast!” kondigde prins Henry aan,” schreef Wallace.
Hoe het ook zij, waar het ook vandaan komt en door wie, de meesten geloven dat het incident in de Everleigh Club van prins Henry het begin was van een landelijke sensatie. Champagne drinken uit damesschoenen ging viral in het tijdperk voor Twitter en Instagram – al snel deed iedereen mee. En waarom ook niet? Het was een geweldige partytruc, het was een uitbundige manier om rijk te worden, en het was een geweldige flirttactiek.
“In New York deden miljonairs het al snel in het openbaar,” schreef Charles Washburn in zijn boek uit 1934, “Come Into My Parlor.” “Op huisfeestjes deden echtgenoten het, in achterkamertjes deden kruidenierbedienden het – in feite deed iedereen het…het maakte een meer blijvende indruk op een meisje dan het dragen van een foto in een horloge.”
De praktijk verspreidde zich al snel naar de wereld van beroemdheden, zowel op als naast het toneel en het scherm. In een Londense vertoning van Andre Charlot’s Revue uit 1924, beeldde toneelschrijver Noel Coward een Parijs cabaret uit 1890 af met een stoffige Engelse heer “die champagne drinkt uit de pantoffel van La Flamme, een verrukkelijke en vrij geproportioneerde charmeur die haar hartstocht voor de polka en Engelse snorharen onderhoudt met een weloverwogen toepassing van het absintglas,” aldus theatercriticus Ivor Brown. Hij noemde het hele tafereel “nonsens de luxe.”
Tegen 1927 was de praktijk een nog onuitwisbaarder deel van de popcultuur geworden, genoemd in het lied “Life Upon the Wicked Stage” in Oscar Hammerstein’s Broadway musical “Show Boat.” Dansende meisjes op het titelloze schip betreuren hun leven en zingen: “We drinken water uit een kruik/jij drinkt champagne uit een slof.”
Groucho Marx maakte grapjes over de praktijk in de film “At the Circus” uit 1939, en haalt herinneringen op: “Ik weet dat je die juni-nachten aan de Rivièra vergeten bent, waar we zaten ‘onder de glinsterende luchten, badend in het maanlicht in de Middellandse Zee! We waren jong, vrolijk, roekeloos! De nacht dat ik Champagne dronk uit je slipper – twee liter. Er had meer in gezeten, maar je droeg binnenzolen!”
Toen al deden de hipste beroemdheden mee aan deze praktijk. “In de tijd van Lillian Russell bezat geen enkele actrice de echte geest van het theater als ze niet af en toe op een eettafel danste en Champagne uit een slipper dronk,” schreef societyschrijver Beaucaire in een editie van Argus uit 1941. En filmster Tallulah Bankhead nipte van Champagne uit een chocolade suède pantoffel tijdens een persconferentie in het Londense Ritz Hotel in 1951.
Een jaar eerder, op de wrap party voor “There’s a Girl in My Heart”, rukte horror film legende Lon Chaney, Jr. een hoge hak van een mede feestvierder, vulde het met Champagne, en dronk het op. “Nadat hij klaar was met mijn schoen, gooide hij hem op de catwalk en een rekwisietenman moest naar boven om hem voor me op te halen,” herinnerde Bonnie Schoonover zich. “We hadden veel plezier op dat feest. Iedereen was dronken, vooral Lon Chaney!”
Drinken uit een schoen verspreidde zich uiteindelijk naar andere landen, schoeisel, en dranken. Oekraïners zouden de schoen van een bruid stelen om wodka te drinken. Van Duitse soldaten werd gezegd dat ze bier uit elkaars laarzen dronken om geluk te brengen voor de strijd – of misschien om de overwinning erna te vieren. De Aussies doen al lang aan “shoey”, het drinken van blikjes bier uit de sportschoenen van hun vrienden. Dit is vergelijkbaar met de rugbytraditie van het “schieten van de schoen”, een ontgroeningsritueel waarbij een jonge speler tijdens de viering na de wedstrijd uit zijn vuile schoen moet drinken. Vooral de sportwereld geniet van de praktijk, waarbij iedereen, van autocoureurs tot basketbalfans en zelfs joggers, hun gepaste schoeisel en drankkeuze gebruiken voor de poging.
Helaas verdwenen de met champagne gevulde hoge hakken tegen het einde van de jaren 1950 grotendeels uit het Amerikaanse nachtleven. Wanneer mensen tegenwoordig in bars uit een schoen drinken, is dat vooral gepland en meestal hygiënisch. Veel Duitse bierlokalen in Amerikaanse stijl bieden nu Bierstiefels aan, de zogenaamde “das boot”, een zware, glasvormige laars die meerdere liters bier kan bevatten. Meestal moet je er een kredietkaart voor neerleggen als verzekering voor het geval je hem per ongeluk zou breken. Niet echt zo vrij en fancy-vrij als in de tijd van Tallulah Bankhead.
Hoewel het concept ons nooit echt verlaat. Om de paar jaar probeert iemand het ergens nieuw leven in te blazen. In 1999 creëerden Christian Louboutin en Champagne Piper-Heidsieck, in een van de vreemdste alcoholsamenwerkingen aller tijden, een verpakking met daarin een fles bubbels van de laatstgenoemde en een schoen met kristallen hak van de eerstgenoemde. Het werd exclusief verkocht in geselecteerde Neiman Marcus winkels en kreeg de naam Le Rituel. Een paar jaar later lanceerde de Britse ontwerper Rupert Sanderson samen met Perrier-Jouet The Rupert Sanderson Champagne Slipper, een verzilverd kristallen champagneglas in de vorm van een (zeer) hoge hak.
In 2014 onthulde London’s Ritz The Tallulah, een champagnecocktail vernoemd naar Bankhead. Gemaakt met jasmijnparelthee, geraniumessence, Cinzano Bianco, shochu, en bubbels, The Tallulah werd geserveerd in dat Louboutin-hakvormige glaswerk. Het werd verkocht voor 34 pond. Aan de andere kant van het spectrum, in onze moderne tijd, is “Champagne slipper” een Urban Dictionary-kaliber term voor een bepaalde seksuele handeling. (Ik zal je niet noodzakelijk aanmoedigen om het op te zoeken.)
De praktijk zal bijna zeker nooit volledig verdwijnen. Het is gewoon te leuk. Deze zomer, Sir Patrick Stewart deed een shoey na de Canadese Grand Prix Formule Een wereldkampioenschap race in juli. Hoewel het geen hoge hak van een vrouw was, maakte hij gebruik van de laars van autocoureur Daniel Ricciardo nadat deze als derde was geëindigd. Stewart morste de zogenaamde “boot bubbly” over zijn hele shirt terwijl hij slokte. Dit was tot grote consternatie van Mashable, die de kop van zijn hit stuk, “Patrick Stewart drinkt champagne uit een schoen, want dit is een ding.”
Ja het is “een ding.” Het is altijd al een ding geweest.
En, hopelijk, op een kleine manier, zal het altijd een ding zijn.