Hoewel veel jongere EDM-fans van vandaag progressive house kennen als de handen-in-de-lucht, rave-centric festival muziek die werd gepionierd door mensen als Swedish House Mafia, Hardwell, Nicky Romero en vele anderen, was het niet altijd alleen maar dat. De wortels van progressive house liggen diep in de underground en in het prille begin van de elektronische muziek zoals we die vandaag kennen. Ondanks zijn diepe wortels, wordt zijn ware vorm, of geluid, vaak betwist, waarbij de lijnen en kenmerken die “progressieve house” definiëren sindsdien zijn vervaagd. Ongeacht dit, progressive house’s geschiedenis, en de opkomst naar zijn huidige vorm, is ontegenzeggelijk boeiend.
Vroegere dagen & invloeden
Progressive house’s ontstaan wordt algemeen aangenomen in de vroege jaren 1990. Op dit moment is het vermeldenswaard dat zowel house als techno aan bekendheid hebben gewonnen na de dood (of liever, de wederopstanding) van disco. Genres als Eurodance en trance begonnen ook aan populariteit te winnen, die op hun beurt verdere raves en sub-culturen onder de elektronische muziekparaplu zouden voortbrengen.
Terwijl techno donker en mechanisch was, en grotendeels nog steeds is, zaten house en disco aan de andere kant van het spectrum, met hun soul-georiënteerde oorsprong. Echter, met de opkomst van trance, werden meer melodieuze elementen meer gemeengoed, vooral in de Britse new-age muziekscene in die tijd, die op zijn beurt, progressive house ergens tussen de bovengenoemde genres plaatste. De creatie ervan betekende waarschijnlijk de brug, of beter gezegd de crossover, tussen trance en house muziek. Naarmate de tijd verstreek, werd de afscheiding van zijn Noord-Amerikaanse oorsprong en de groeiende prominentie van zijn Europese invloeden duidelijk.
Sommigen beweren ook dat progressive house zijn oorsprong vindt in Eurodance. Veel muziekliefhebbers geloven dat progressive house een commerciële, uitgeklede versie van Eurodance was, wat uiteindelijk leidde tot de tegenreactie die het kreeg. Als gevolg van zijn uitgebreide en eclectische oorsprong, kunnen sommige vormen van progressieve house vaak worden verward met techno, tech-house of zelfs deep house.
Het is beïnvloed door de geluiden van house & techno, die beide werden opgericht in de Verenigde Staten, progressieve house ontstond in de Britse undergroundscene in de vroege jaren ’90. Terwijl de UK zijn eigen onstuimige rave scene had in de jaren 80 & 90 met hardcore, garage en jungle, vestigde de opkomst van progressive house zich in wezen als een UK-gecreëerd geluid. Het diende als een alternatieve rave-scene voor die van de hardere stijlen van elektronische muziek die daarvoor opkwamen.
Eerste tracks zoals Leftfield’s ‘Not Forgotten’, Gat Decor’s ‘Passion’ en React 2 Rhythm’s ‘Whatever You Dream’ zijn een voorbeeld van de vroege invloeden van progressieve house. De integratie van een housegevoel & tempo, met trance & techno soundsets bracht op treffende wijze het beste van beide werelden samen.
Sasha & John Digweed
De geleidelijke opkomst van progressive house zou al snel worden versterkt door twee bonafide iconen van het genre – Sasha & John Digweed. Na een sterke vriendschap in de vroege jaren ’90 via hun toenmalige label, Renaissance, traden de twee regelmatig op in de zaal van het label in Mansfield, Engeland. Terwijl ze hun vak aanscherpten en dichter naar elkaar groeiden, begon Renaissance al snel te genieten van de stylings van het ontluikende duo en vroeg hen vervolgens om een compilatie-cd te maken.
Hoewel ze op dat moment niet wisten wat ze hadden gecreëerd, zou de release van ‘Renaissance: The Mix Collection’ een diepgaand effect hebben op de groei van progressive house. Het album bevatte ook enkele trance-elementen en schoot omhoog naar de 9e plaats in de UK Compilation Chart. Als gevolg daarvan werd het album daarna met veel lof onthaald door onder andere het nu ter ziele gegane Q Magazine en DJ Mag, die beiden ‘Renaissance: The Mix Collection’ in hun top 10 & top 5 DJ mixes/albums aller tijden.
Ondanks hun succes met Renaissance, was Sasha & Digweed’s icoon status nog niet helemaal officieel, dit zou echter veranderen met de release van hun opvolgende compilatie album, in 1996 – 2 jaar later. Als we het specifiek over de UK hebben, is er één album dat de clubscene veranderde – ‘Northern Exposure’. Het compilatiealbum dat de namen van het nieuwste duo van de UK op de kaart zette, werd misschien wel het hoogtepunt van hun gezamenlijke inspanningen. Het piekte op #7 in de UK Compilation Chart en kreeg ook een zilveren certificering, met meer dan 60.000 verkochte exemplaren. Het werd met lof ontvangen voor zijn naadloze mixen en eclectische geluid.
Het was dit album dat progressieve house zijn strepen bezorgde. Veel fans zullen beweren dat het de benchmark zette – een klassieker voor veel muziekfans. Echter, als gevolg van het succes van ‘Northern Exposure’, gingen de sluizen al snel open, en een overvloed aan mix-cd’s zoals ‘Ministry Annual’ en ‘Trance Anthem’, kwamen al snel op de markt. Hoewel sommigen zullen zeggen dat ze slechts het concept kopieerden dat Sasha & Digweed implementeerde, kan worden gesteld dat de daaropvolgende compilatiealbums in feite een gedeeltelijke weerspiegeling zijn van de grote nalatenschap die het duo creëerde.
Minimal minimalism
De donkere, minimalistische, techno geïnfundeerde geluiden die de UK underground in het midden van de jaren ’90 domineerden, waren een treffende weerspiegeling van veel underground elektronische muziek in die tijd. De opkomst van trance en electro in het midden en het einde van de jaren 2000 deed de dynamiek van progressieve house echter opnieuw verschuiven. Bovendien groeide de pop invloed op underground muziek exponentieel, met vocalen en synths die meer gemeengoed werden.
Het woord “progressief”, wordt gedefinieerd als; “gebeurt of ontwikkelt zich geleidelijk of in fasen”. Deze definitie zou snel worden geïllustreerd met de nieuwe golf van progressieve house, zoals Steve Angello en Axwell opkwamen met hun eigen unieke stylings. Een grotere nadruk op de break > build-up > drop song structuur werd steeds duidelijker en week af van de vroegere tracks van het genre, waarbij de energie van de track consistent was gedurende de gehele duur van het nummer. Deze songstructuur volgde de euforische formule die zich manifesteert in trance muziek, waarbij de langgerekte break en build-up gedeeltes van de track, de impact van de drop intensiveren. Axwell tracks als ‘Feel The Vibe’ en ‘Watch The Sun Rise’ toonden het vroege gebruik van de eerder genoemde formule, die vooral populair zou worden op festivals.
Snel zouden Avicii, Eric Prydz, Swedish House Mafia en Hardwell de commerciële EDM royalty worden met hun synth-georiënteerde, vocaal geïnfundeerde commerciële progressieve house anthems, die de mainstages van Ultra Miami en Tomorrowland deden rocken. Terwijl iconische nummers als ‘Levels’ en ‘Spaceman’ het moderne progressive house geluid vertegenwoordigden, incorporeerden nummers als Eric Prydz’s ‘Opus’ en ‘Loving You’ (Pryda) elementen uit het verleden van het genre. Hun lengte en geleidelijke stijging in de breaks belichaamden de definitie van “progressive”. De langzame opbouw en geleidelijke toevoeging van extra lagen vertegenwoordigt treffend de moderne evolutie van het genre, terwijl de lengte van de tracks en de verleidelijke opbouw een eerbetoon zijn aan de trance-invloed die begon in de vroege jaren 2000.
Moderne tijd
“Tegenwoordig is echte progressive house zoals ik het ken te vinden vermomd als Techno, Tech House of zelfs Deep House! De lijnen tussen genres zijn nu zo vaag dat ze zelden nog zin hebben!” – Dave Seaman.
Voormalig Mixmag-redacteur en wereldberoemd platenproducer Dave Seaman vatte de huidige staat van progressive house accuraat samen met dit citaat. In het midden van de late jaren 2010 begonnen artiesten als Guy J, Yotto en Henry Saiz de scheidslijn te maken tussen commerciële en underground stijlen van progressive house. De geluiden van labels als Anjunabeats en Bedrock hielpen progressive house fans om het genre terug te zien keren naar zijn geboorteplaats in de underground.
Kijkend naar de best verkopende progressive house artiesten op Beatport in de laatste 12 maanden, artiesten als Boris Brejcha, Stan Kolev, Christoph en Jem Cooke maken allemaal deel uit van de top 10. Als je terugkijkt op Seamans eerdere quote, is het gemakkelijk te begrijpen waar hij vandaan komt. Boris Brejcha, bijvoorbeeld, omschrijft zijn muziek als “High-Tech Minimal”, maar toch vallen veel van zijn nummers onder de noemer progressive house. Tracks die eigenlijk melodisch-techno zijn, kunnen op Beatport of Traxsource als progressive house worden geclassificeerd. Dit is op geen enkele manier kritiek op deze websites, het is meer een voorbeeld van hoe vaag de grenzen zijn geworden tussen de bovengenoemde genres, als gevolg van de snelle groei van elektronische muziek.
Desondanks is de huidige vorm van progressive house waarschijnlijk, voor het grootste deel, het dichtst dat het ooit is geweest bij die van zijn oorspronkelijke staat. Als we de recente single ‘Gaia Nouveau’ van Stan Kolev analyseren, wordt de evolutie van het genre duidelijk. De techno-oorsprong van het genre is duidelijk te horen, met zijn donkere, broeierige karakter, terwijl de minutenlange break & opbouw in de tweede helft van het nummer, tekenen vertoont van de structurele formule die trance zo polariserend maakte. Bovendien is het toepasselijke gebruik van de in reverb gedrenkte synths verspreid over het nummer een subtiele hommage aan het gebruik van synths die het commerciële merk van progressive house, zo’n succes maakten.
Terugblikkend
Zoals duidelijk is, is progressive house met zijn tijd meegegaan. Van de trance-invloeden in de jaren 90 & 2000 tot het techno geïnfundeerde merk dat fans vandaag de dag kennen en liefhebben, is het genre ongetwijfeld door de tijd heen veranderd en gevarieerd. Ongeacht in welke vorm het komt, fans zullen altijd houden van en waarderen het voor zijn eclectische oorsprong en aanstekelijke geluiden. Het roept echter ook de vraag op – heeft progressive house een echte vorm? Is het slechts een kameleon die met zijn tijd meegaat, of is het teruggekeerd naar zijn oorspronkelijke vorm?