Uit een zes maanden durend onderzoek van de School voor Psychologie van de universiteit is gebleken dat negatieve ervaringen in de kindertijd en de adolescentie mensen niet zozeer ‘hard’ maken, maar dat zij juist kwetsbaarder zijn voor misleiding.
Het onderzoek, dat de resultaten van 60 deelnemers analyseert, suggereert dat dergelijke mensen bijvoorbeeld meer open zouden kunnen staan voor suggestie bij politieverhoren of beïnvloed zouden kunnen worden door de media of reclamecampagnes.
Uit het onderzoek bleek dat sommige mensen door tegenspoed inderdaad ‘hardnekkiger’ kunnen worden, maar dat de meerderheid minder vertrouwen krijgt in hun eigen oordeel.
Kim Drake, een promovendus aan de Universiteit van Leicester, voerde het onderzoek uit met professor Ray Bull en dr. Julian Boon van de School of Psychology. Kim zei: “Mensen die een ongunstige kindertijd en adolescentie hebben doorgemaakt, zullen eerder informatie geloven die niet waar is – kortom, ze zijn suggestiever en gemakkelijk te misleiden, wat weer van invloed kan zijn op hun toekomstige levenskeuzes; ze zouden gemakkelijker kunnen bezwijken onder de druk van leeftijdgenoten.”
‘Ongunstige levenservaringen’ die werden onderzocht, omvatten ernstige persoonlijke ziekten/verwondingen, miskramen (vanuit mannelijk en vrouwelijk perspectief), moeilijkheden op het werk (ontslagen/ontslag gekregen), pesterijen op school, slachtoffer worden van misdrijven (beroving, seksueel geweld), scheiding van ouders, overlijden van een familielid en andere.
70% van de variatie tussen mensen in suggestibiliteit kan worden verklaard door de verschillende niveaus van negatieve levensgebeurtenissen die ze hebben meegemaakt, zo bleek uit de studie.
“We vonden ook dat de manier waarop mensen omgaan met tegenspoed een impact had op hun psychologisch profiel,” zei Kim.
“De meerderheid van de mensen kan door herhaalde blootstelling aan tegenspoed leren om hun eigen oordeel te wantrouwen; een persoon kan geloven dat iets waar is, maar wanneer ze, bijvoorbeeld, iets in een krant lezen dat hun mening tegenspreekt, of ze praten met iemand met een ander gezichtspunt, is dat individu meer geneigd om het standpunt van die andere persoon over te nemen.
“Dit komt omdat de persoon geleerd kan hebben zijn daden, oordelen en beslissingen te wantrouwen, doordat zijn daden meestal zijn ervaren als uitnodigend voor negatieve gevolgen.
“Een ander voorbeeld is in relaties. Zowel vrouwen als mannen kunnen “gehersenspoeld” worden en uiteindelijk veranderen in hun persoonlijkheid, hun opvattingen en overtuigingen en in sommige extreme gevallen kunnen ze zelfs hun opvattingen en ideeën over de wereld overnemen en zich onbekwaam gaan voelen (in de ogen van hun partner).”
Kim voegde eraan toe dat er al aanwijzingen zijn dat er een verband bestaat tussen de intensiteit/frequentie van negatieve levenseffecten en de mate van kwetsbaarheid. De ervaring van tegenspoed kan een domino-effect hebben op iemands mentaliteit – ze kunnen gaan geloven dat “ze niet goed zijn”, of “niets wat ze doen is ooit goed genoeg”.
Daarentegen suggereren de bevindingen ook dat vroege positieve levensgebeurtenissen een beschermende invloed kunnen hebben op de effecten van latere tegenspoed: “Als positieve levensgebeurtenissen voorafgaan aan de negatieve levensgebeurtenissen, kunnen individuen veerkrachtiger zijn in de zin dat ze psychologisch niet zo zwaar worden getroffen door de daaropvolgende negatieve gebeurtenissen. Er kunnen echter problemen ontstaan als het omgekeerde het geval is; als de negatieve levensgebeurtenissen voorafgaan aan de positieve, kunnen die personen als gevolg daarvan vatbaarder worden voor suggestie en misleidende informatie. Toekomstig onderzoek zal dit echter nog moeten onderzoeken. De volgorde van ervaren levensgebeurtenissen lijkt echter wel van belang.”
Uit de studie bleek dat de ouderlijke rol een belangrijke is, dus onderwijs – ouders functionele manieren tonen om met hun kinderen om te gaan, wat betekent dat de kinderen positieve rolmodellen zien, en “gezonde” vaardigheden of manieren leren om met stress/negatieve levensgebeurtenissen om te gaan – kan helpen bij het cultiveren van een positieve mind-set bij het kind of de adolescent, die hen het hele leven bij zal blijven.
Kim zei: “Ouders zijn rolmodellen voor hun kinderen, en laten de kinderen zien hoe ze met stress moeten omgaan – als de ouders nuchter zijn over negatieve gebeurtenissen en “blij-gaan-gelukkig” zijn, dan kunnen de kinderen dat nadoen. Omgekeerd, ouders die op een meer gestresste manier met stress/negatieve gebeurtenissen omgaan (woedend worden, zich afreageren, drinken, een pessimistische kijk op de wereld hebben) kunnen die manier van gedrag op hun kinderen overdragen.”
De oorspronkelijke toepassing van dit onderzoek was de politieverhoor setting, de implicaties waren dat mensen die een groot aantal tegenslagen in het leven hebben meegemaakt, meer geneigd kunnen zijn om vals te bekennen omdat ze zeer suggestief zijn, mogelijk resulterend in een grotere kans om ten onrechte veroordeeld te worden.
“Het begrip suggestibiliteit gaat echter veel verder dan dat van de forensische psychologie. Mensen kunnen merken dat ze gemakkelijker worden beïnvloed door de media, door tv-reclames en als gevolg daarvan levenskeuzes maken die ze anders niet zouden maken, bv. ze kunnen ervoor kiezen hun kinderen niet te vaccineren,” zei Kim.
Kim’s werk zal worden gepresenteerd op het Festival of Postgraduate Research op dinsdag 13 juni in het Charles Wilson Building, Universiteit van Leicester.