“In het algemeen zijn onderzoekers het eens over de diagnostische criteria van OCD. Maar er is geen consensus over de mechanismen die eraan ten grondslag liggen”, zegt Frederick Aardema, co-directeur van het Centrum voor Obsessief-Compulsieve en Ticstoornis Studies (CETOCT).
Al in 2011 had het CETOCT-team opgemerkt dat mensen die sterk op hun verbeelding vertrouwen en een sterke neiging hebben om zich van de realiteit af te zonderen, meer obsessieve symptomen hadden. Het doel van de studie was om deze waarnemingen te bevestigen in een populatie met OCD.
“Theorieën over OCD stellen dat het niet de inhoud van gedachten is die betrokken is bij de ontwikkeling van obsessies, maar de manier waarop deze gedachten door de persoon worden geïnterpreteerd,” voegde Aardema, assistent-professor aan de Universiteit van Montreal’s Department of Psychiatry, eraan toe. “Terwijl de meeste mensen een idee zullen verwerpen als ze het gevoel hebben dat het geen betekenis heeft, zullen mensen met OCD zeggen dat als ze zo denken, er een reden moet zijn.”
Methode
De onderzoekers vroegen 75 mensen met OCD om vragenlijsten in te vullen die inferentiële verwarring, schizotypale persoonlijkheid, dissociatieve ervaringen, sterkte van obsessieve overtuigingen, en depressieve en angstsymptomen beoordeelden.
“Ten eerste, inferentiële verwarring is een redeneerproces waarin obsessieve twijfel de overhand krijgt. Individuen leggen subjectieve verbanden tussen verschillende elementen,” legde Stella-Marie Paradisis uit, een doctoraalstudente psychologie aan de Universiteit van Montreal en hoofdauteur van de studie. “De persoon gelooft bijvoorbeeld dat het water in een gemeentelijk zwembad besmet is omdat er chloor in is gedaan, dus onvermijdelijk zitten er bacteriën in het water. Ten tweede wordt de schizotypische persoonlijkheid gekenmerkt door bizarre ideeën, een rigide geloof, een gebrek aan onderscheidingsvermogen en een neiging om te veel te vertrouwen op verbeelding. Mensen zijn er bijvoorbeeld van overtuigd dat wat ze op het nieuws horen of in de krant lezen hen persoonlijk en direct aangaat. Tenslotte wordt dissociatie gekenmerkt door verlies van contact met de werkelijkheid en geheugenverlies in bepaalde situaties – een verschijnsel dat vooral kan worden waargenomen bij mensen die controlegedrag vertonen. Sommige mensen hebben het gevoel dat ze zich afhankelijk van de situatie zo verschillend kunnen gedragen dat ze twee verschillende mensen zijn.”
Resultaten
De resultaten van het CETOCT-team benadrukken de belangrijke rol van inferentiële verwarring en dissociatieve ervaringen, die tekenen zijn die OCD-symptomen het best voorspellen. “Het lijkt erop dat mensen met OCD door inferentiële verwarring zo in beslag worden genomen door hun obsessie, dat er een breuk met de werkelijkheid ontstaat,” legde professor Aardema uit. “In het bijzonder vonden we dat individuen niet langer vertrouwen op hun zintuiglijke waarnemingen of gezond verstand, maar op hun verbeelding. Ze zijn bijvoorbeeld bang dat hun handen besmet zijn met ziektekiemen, dus wassen ze ze keer op keer omdat ze ervan overtuigd zijn dat hun handen vies zijn, ook al zijn ze zichtbaar schoon,” concludeerde de onderzoeker.
Andere factoren zoals angst- en depressieve symptomen, schizotypale persoonlijkheid en obsessieve overtuigingen lijken geen significante rol te spelen bij de ontwikkeling van OCD-symptomen, maar wel bij de ernst van de stoornis.