Co to jest Plan Zarządzania Danymi?
Plan Zarządzania Danymi, lub DMP (czasami nazywany również planem udostępniania danych), jest formalnym dokumentem, który określa, co zrobisz ze swoimi danymi podczas i po zakończeniu projektu badawczego. Opisuje on rodzaj danych wykorzystywanych w badaniach, sposób ich gromadzenia, organizacji i przechowywania, a także używane formaty. W przypadku wykorzystywania danych wrażliwych, DMP musi również opisywać, jakie kroki podejmuje się w celu zapewnienia bezpieczeństwa danych i zgodności z przepisami. Szczegółowo opisuje, w jaki sposób dane będą dostępne i udokumentowane w celu ich udostępnienia i ponownego wykorzystania w trakcie i po zakończeniu projektu. DMP są wymagane przez coraz większą liczbę podmiotów finansujących i instytucji badawczych.
DMP może być nieformalne, do użytku wewnętrznego, kierowane przez polityki ustanowione przez szefa laboratorium badawczego, współpracowników, lub grup IT na Harvardzie. Niektóre agencje finansujące lub projekty mogą wymagać przedłożenia formalnego DMP. W trakcie trwania projektu ważne jest, aby upewnić się, że wszyscy w zespole badawczym są świadomi, gdzie znajdują się dane i jak uzyskać do nich dostęp, jak są one zorganizowane i udokumentowane, aby były łatwo dostępne dla zespołu. DMP może być aktualizowany i zmieniany w miarę potrzeb w trakcie trwania projektu – DMP jest żywym dokumentem.
W tym momencie Harvard nie wymaga DMP dla waszych badań, chyba że wymaga tego wasze źródło finansowania. Jednak świadome planowanie całego cyklu życia danych od początku projektu może przynieść korzyści, niezależnie od tego, czy DMP jest wymagane, czy nie, i zaoszczędzić czas i pieniądze w dłuższej perspektywie.
Więcej informacji:
- Research Data Management Program – DMPTool by Harvard Library
- Biomedical Data Management Planning by Harvard Medical School
Kto wymaga Planu Zarządzania Danymi?
Rosnąca liczba sponsorów federalnych i prywatnych wymaga DMP jako warunku zapewnienia finansowania. Zazwyczaj badacze są proszeni o przedłożenie DMP na etapie składania wniosku lub przyznawania finansowania.
Przykłady sponsorów badań wymagających DMP lub podobnych informacji:
- Agencje federalne USA (NIH, NSF, NASA, IMLS, DOD, DOJ)
- Organizacje filantropijne, takie jak Alfred P. Sloan Foundation, Moore Foundatio, The Gates Foundation mają politykę otwartych danych, ale DMP nie jest wymagane
Aby uzyskać pełną listę organizacji wymagających DMP, a także informacje o ich szablonach, sprawdź stronę DMPTool Public Templates.
Co powinien zawierać Plan Zarządzania Danymi?
Plan Zarządzania Danymi powinien zawierać:
- Typ danych: obserwacyjne, eksperymentalne, symulacyjne, pochodne/skompilowane
- Forma danych: tekstowe, numeryczne, audiowizualne, specyficzne dla dyscypliny lub instrumentu
- Formaty plików:
- Preferowane standardy społeczności badawczej (np, FITS dla astronomii)
- Preferowane formaty konserwacyjne (np. tabele w CSV, dokumenty w PDF, obrazy w JPG)
- Rozmiar danych, dane stabilne: plany dotyczące miejsca ich przechowywania
- Dane wrażliwe: plany dotyczące bezpiecznego przechowywania
- Metadane: Dokumentacja danych (ogólna, zawartości, techniczna, dostępu)
Dodatkowo:
- Sprawdź, czy potrzebujesz zgody Institutional Review Board
- Sprawdź, czy potrzebujesz Data Use Agreement
- Zidentyfikuj repozytorium danych do udostępniania i archiwizowania danych po zakończeniu badania (znajdź więcej informacji na stronie Data Sharing & Preservation)
Więcej informacji można znaleźć w: https://dmptool.org/help
Jakich narzędzi mogę użyć do stworzenia Planu Zarządzania Danymi?
- DMPTool to narzędzie online dostępne w celu pomocy w tworzeniu i udostępnianiu planów zarządzania danymi w celu spełnienia wymagań fundatorów oraz jako najlepsza praktyka zarządzania danymi. Pomoc DMPTool zawiera wskazówki krok po kroku dotyczące tworzenia własnego planu zarządzania danymi oraz szablony i przykładowe plany, które pomogą Ci spełnić wymagania specyficzne dla Harvardu i Twoich źródeł finansowania.
- Aby skorzystać z DMPTool jako partner Harvardu, przejdź do DMPTool i zaloguj się używając HarvardKey.
Jeśli potrzebujesz dodatkowej pomocy, odwiedź i skontaktuj się z Harvard Library Research Data Management Program.