Skytale (scytale, σκυτάλη „batuta”), cylinder z owiniętym wokół niego paskiem pergaminu, na którym zapisana była wiadomość, był używany przez starożytnych Greków i Spartan do potajemnej komunikacji podczas kampanii wojskowych. Pierwsza wzmianka o nim pochodzi od greckiego poety Archilochusa (VII w. p.n.e.), ale pierwsza wyraźna wzmianka o jego zastosowaniu jako urządzenia kryptograficznego pojawiła się w pismach poety i homeryckiego uczonego, Apolloniusza z Rodos, który pełnił również funkcję bibliotekarza w Królewskiej Bibliotece Aleksandryjskiej.
Plutarch, piszący w pierwszym wieku naszej ery, przedstawił pierwszy szczegółowy opis działania skytale:
Zwój wysyłkowy ma następujący charakter. Kiedy eforowie wysyłają admirała lub generała, robią dwa okrągłe kawałki drewna dokładnie takie same w długości i grubości, tak że każdy odpowiada drugiemu w swoich wymiarach, i zatrzymują jeden dla siebie, podczas gdy drugi dają swojemu wysłannikowi. Te kawałki drewna nazywają scytalae. Ilekroć więc chcą przesłać jakąś tajemną i ważną wiadomość, robią zwój pergaminu długi i wąski, jak skórzany pas, i owijają go wokół kosy, nie zostawiając na nim wolnego miejsca, lecz pokrywając pergaminem całą jego powierzchnię. Gdy to uczynią, napiszą na pergaminie, co chcą, tak jak leży owinięty wokół kosy, a gdy napiszą swoją wiadomość, zdejmą pergamin i wyślą go bez kawałka drewna do wodza. Ten, po otrzymaniu wiadomości, nie może w inny sposób wydobyć z niej żadnego znaczenia, ponieważ litery nie mają żadnego związku, lecz są w nieładzie, – chyba że weźmie swoją kosę i nawinie na nią pas pergaminu, tak że gdy jego spiralny bieg zostanie przywrócony do perfekcji, a to, co następuje po nim, połączy się z tym, co poprzedza, będzie czytał dookoła laski i w ten sposób odkryje ciągłość wiadomości. A pergamin, podobnie jak laska, nazywa się scytale, tak jak rzecz mierzona nosi nazwę miary.
-Plutarch, Żywoty (Lizander 19), ed. Bernadotte Perrin (cytowane w artykule Wikipedii na temat Scytale, dostęp 04-05-2014).
Z opisu Plutarcha można by wysnuć wniosek, że skytale służyły do przekazywania szyfru transpozycyjnego. Ponieważ jednak wcześniejsze relacje nie potwierdzają relacji Plutarcha, a także ze względu na słabość kryptograficzną urządzenia, zasugerowano, że skytale służyło do przekazywania wiadomości w plainteście, a opis Plutarcha jest mitologiczny. Inna hipoteza mówi, że skytale służyło raczej do „uwierzytelniania wiadomości niż do szyfrowania”. Tylko wtedy, gdyby nadawca napisał wiadomość wokół kosy o tej samej średnicy co kosa odbiorcy, odbiorca byłby w stanie ją odczytać. Trudno byłoby zatem wrogim szpiegom wstrzyknąć fałszywe wiadomości do komunikacji między dwoma dowódcami” (artykuł w Wikipedii o kosie, dostęp 08-05-2014).