Als Californië volgend jaar de politieke grenzen voor een nieuw decennium vastlegt, wordt het de eerste staat ooit die lijnen aanneemt die in het openbaar zijn getrokken door een commissie waarin vrouwen in de meerderheid zijn, zeggen verkiezingsdeskundigen.
Er zijn wel vrouwelijke voorzitters geweest van de Assemblee en de Senaat ProTems – traditionele scheidsrechters van districtslijnen en politieke fortuinen – maar geen van hen hanteerde de voorzittershamer tijdens het jaar dat eens per decennium de districtsgrenzen worden hertekend om ze in overeenstemming te brengen met de nieuwe cijfers van de volkstelling. En de enige vorige herindelingscommissie bestond voor het grootste deel uit mannen (hoewel het technische team volledig uit vrouwen bestond).
“Het was zo’n jongensclubje.”- Karin Mac Donald
Generaties lang was het trekken van lijnen om politieke fortuinen te versterken of te vernietigen het exclusieve domein van machtige politici, diegenen die op het juiste moment de juiste functie bekleedden – en dat waren stuk voor stuk mannen.
Zelfs vrouwelijke adviseurs, de mensen die de finesses van deze esoterische wereld misschien wel beter begrijpen dan degenen die de beslissingen nemen, waren er weinig en ver weg.
“Het was gewoon zo’n old-boys club,” zei Karin Mac Donald, wiens volledig vrouwelijke adviesteam de lijnen trok die in 2011 werden aangenomen door de door de mannelijke meerderheid, door de kiezers goedgekeurde California Citizens Redistricting Commission.
“In de jaren 90 ging ik naar conferenties en was ik de enige vrouw daar,” herinnerde ze zich. “Er waren maar heel weinig vrouwen die zich bezighielden met herindeling, totdat wij erbij kwamen.”
Sadhwani zei dat het belang van een herindelingscommissie waarin vrouwen de meerderheid hebben, vooral weerklank vindt op deze honderdste verjaardag van het vrouwenkiesrecht.
De daaropvolgende transformatie is opmerkelijk. De rol van vrouwen bij het bepalen van het politieke speelveld in Amerika’s dichtstbevolkte staat is van bijna niets 20 jaar geleden naar een meerderheid van stemmen vandaag gegaan.
“Ze hebben niet alleen het glazen plafond doorbroken,” zei de Californische herindelingsdeskundige Mike Wagaman, “ze hebben het uitgewist.”
Dr. Sara Sadhwani is een van die vernietigers, en zegt dat het “een absolute eer is om in de meerderheid te zijn” in de Commissie, die bestaat uit acht vrouwen en zes mannen.
Een aantal staten heeft redistricting panels en 10 staten hebben onafhankelijke commissies, wat betekent dat ze de directe betrokkenheid van wetgevers beperken. Dat zijn Alaska, Arizona, Californië, Colorado, Hawaii, Idaho, Michigan, Missouri, Montana en Washington.
Sadhwani zei dat het belang van een herindelingscommissie met een vrouwelijke meerderheid vooral weerklank vindt op deze honderdste verjaardag van het vrouwenkiesrecht “en nu we onze eerste vrouwelijke vicepresident zien.”
Sadhwani werd willekeurig gekozen uit een door de Democraten voorgestelde lijst, in een ongebruikelijk selectieproces waarbij genummerde pingpongballen mechanisch uit een met de hand gesponnen bingokooi werden gehaald. De acht partijdige leden die op die manier werden gekozen, kozen vervolgens hun resterende zes collega’s met het oog op een evenwichtige verdeling van regionale, etnische en ideologische perspectieven.
“We zijn zeker een diverse groep op basis van achtergronden, leeftijden, meningen,” zei ze. “Ik denk dat het bijzonder bijzonder is dat we deze meerderheid hebben. Het is, denk ik, iets unieks.”
Sadhwani zei dat de verschuiving “een afspiegeling is van de Amerikaanse politiek in het algemeen, en ik denk dat het een afspiegeling is van onze veranderende tijden.”
Onverrassend genoeg ziet Hertzberg zijn rol in 2001 niet als het einde van het achterkamertjes tijdperk, maar als het begin van het open-government tijdperk.
“Ik ben de laatste,” zei hij. “De laatste die herindeling heeft gedaan.”
Onverrassend genoeg ziet hij zijn rol in 2001 niet als het einde van het achterkamertjes-tijdperk, maar als het begin van het tijdperk van openbaarheid van bestuur. Hoewel nauwlettend in de gaten gehouden door politici en de Capitoolgemeenschap, wordt de herindeling door het grote publiek vrijwel genegeerd.
Hertzbergs rol was, zoals hij het uitlegt, van voorbijgaande aard. Hoewel hij een enorme invloed had op de lijnen die in 2001 de grenzen van 80 districten van de Assemblee en 40 van de Senaat bepaalden (en het lot van zittende leden, die niet allemaal ongeschonden uit de strijd kwamen), zei hij dat hij werd weerhouden van schaamteloze gerrymandering, deels door veranderde wetten, deels door gerechtelijke uitspraken, en voor een groot deel door de microchip.
“Je kon geen spelletjes spelen met technologie,” zei hij. “Je kon het gewoon niet meer doen. Je kon hier en daar een paar lijnen trekken… maar met de technologie kan elke rechter naar de technologie kijken.”
“Ik was een term-limited Speaker”, merkte hij op. Als de rechter zijn tekst na afloop van zijn termijn zou schrappen, zou er geen tweede kans zijn. Zijn kans om een decennium lang een stempel te drukken op de Californische politiek zou voor altijd verloren zijn geweest. Om dat te voorkomen, “liet ik letterlijk een advocaat elke regel controleren.”
Het resultaat was een politieke kaart die voor het grootste deel toetsing en gerechtelijke uitdagingen doorstond. Het hield stand totdat de commissie in 2011 nieuwe lijnen aannam.
Maar de dagen dat Speakers of ProTems straffeloos lijnen trokken, benadrukt Hertzberg, waren voorbij voordat hij arriveerde.
“De ‘slechte oude tijd’,” zei hij, “was letterlijk jongens met potloden.”