Achtergrond: Bezorgdheid over oestrogeen-gerelateerde bijwerkingen heeft geleid tot geleidelijke verlaging van de oestrogeendosis in combinatie orale anticonceptiva (COC’s). Het verminderen van de hoeveelheid oestrogeen om de veiligheid te verbeteren kan echter ook leiden tot verminderde contraceptieve effectiviteit en onaanvaardbare veranderingen in het bloedingspatroon.
Doelstellingen: De hypothese testen dat combinatie-OAC’s met </=20 mcg ethinyl-oestradiol (EE) vergelijkbaar presteren als die met >20 mcg in termen van anticonceptieve effectiviteit, bloedingspatronen, staken en bijwerkingen.
Zoekstrategie: We doorzochten geautomatiseerde databases (CENTRAL, MEDLINE, EMBASE en POPLINE) vanaf het begin tot november 2003, doorzochten de referenties van in aanmerking komende trials, en schreven fabrikanten van orale anticonceptiva aan om in aanmerking komende trials te identificeren.
Selectiecriteria: In aanmerking kwamen Engelstalige verslagen van gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken waarin een combinatie-OAC met </=20 mcg EE werd vergeleken met een combinatie-OAC met >20 mcg EE. Studies waarbij de interventies bedoeld waren om gedurende minder dan drie opeenvolgende cycli te worden toegediend of om hoofdzakelijk te worden gebruikt als behandeling voor niet-contraceptieve aandoeningen, werden uitgesloten. Trials moesten rapporteren over contraceptieve effectiviteit, bloedingspatronen, stopzetting van de proef vanwege bloedingsgerelateerde redenen of andere bijwerkingen, of bijwerkingen om te worden opgenomen in de review.
Gegevensverzameling en analyse: De primaire reviewer beoordeelde alle titels en abstracts die in de literatuursearches waren gevonden om te bepalen of ze voldeden aan de inclusiecriteria. Twee beoordelaars hebben onafhankelijk van elkaar gegevens geëxtraheerd uit de studies die voor inclusie waren geïdentificeerd. We schreven naar de auteurs wanneer verduidelijkingen of aanvullende gegevens nodig waren. De gegevens werden ingevoerd en geanalyseerd met RevMan 4.2.
Belangrijkste resultaten: Er werden geen verschillen gevonden in contraceptieve effectiviteit voor de 11 combinatie-OAC’s waarvoor dit resultaat werd gerapporteerd. Verschillende combinatie-OAC’s met 20 mcg EE leidden tot een hoger percentage voortijdige stopzetting van de proef (in totaal en als gevolg van ongewenste voorvallen zoals onregelmatige bloedingen) en tot een hoger risico op bloedingsstoornissen (zowel amenorroe/vaak bloedverlies als onregelmatige, langdurige, frequente bloedingen, doorbraakbloedingen of spotting) dan de vergelijkingspillen met hogere oestrogenen.
Conclusies van de auteurs: Hoewel combinatiepillen met 20 mcg EE theoretisch veiliger kunnen zijn, richtte deze review zich niet op de zeldzame voorvallen die nodig zijn om deze hypothese te beoordelen. Gegevens van gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken zijn onvoldoende om mogelijke verschillen in contraceptieve effectiviteit te detecteren. Bij combinatie-OAC’s met lage doses oestrogeen was het aantal verstoringen van het bloedingspatroon hoger. In de meeste onderzoeken werden echter combinatie-OAC’s met verschillende progestinetypen vergeleken, en veranderingen in de bloedingspatronen zouden zowel met het progestinetype als met de oestrogeendosis verband kunnen houden.